Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Populus |
| |
|
|
| Nafn |
|
trichocarpa |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Torr. & A. Gray. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Alaskaösp |
| |
|
|
| Ætt |
|
Víðiætt (Salicaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Populus balsamifera subsp. trichocarpa (Torr. & Gray ex Hook.) Brayshaw |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi tré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, (hálfskuggi). |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
|
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Snemma vors. |
| |
|
|
| Hæð |
|
15-25 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Hraðvaxta. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Tré allt að 35 m hátt í heimkynnum sínum, krónan gisin, mjó-pýramídalaga, breið-uppsveigð. Börkur sléttur, gulgrár.
Árssprotar ólífubrúnir, hárlausir til hærðir, ógreinilega ferstrendir, verða okkurgulgráir, sívalir. Brum 1-1,5 sm löng, mjó egglaga, langydd, kvoðug, hárlaus, mjó.
|
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 8-25 sm, egglaga til tígullaga-aflöng, mjó-odddregin, grunnur bogadreginn til þverstýfður, leðurkennd, netæðótt, grunntennt, dökkgræn og hárlaus eða næstum hárlaus ofan, hvít eða fölbrún neðan. Laufleggir 3-6 sm langir. Karlreklar 3,5-6 sm, næstum legglausir, blóm með 30-60 fræfla, frjóhnappar fagurrauðir. Kvenreklar 6-15 sm eggleg hærð. Hýðið þrírýmt, hærð. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
V N Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalrakur, sendinn (pH 6-7). |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, H.Kr. 2010 Íslenska plöntuhandbókin. |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, sumar- og vetrargræðlingar, rætist auðveldlega. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í skjólbelti, í þyrpingar, stakstæð í stóra garða. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð, þurftamikil en fljótvaxin. Setur stundum rótarskot.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Nokkrir klónar hafa fengið sitt nafn hérlendis og er "Randi" sá sem er mest ræktaður á Akureyri. Talið að yfir 60% af öllum öspum í bænum tilheyri honum. "Kjölur" með bátlaga blöð var einnig til í garðinum og fleiri sem ekki eru nafngreindir. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Alaskaösp hefur verið gróðursett víða þar sem jarðvegur er frjór og rakur. Sáir sér einkum þar sem gróðursvörðurinn er flögóttur. |
| |
|
|
|
|