Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Primula |
| |
|
|
| Nafn |
|
waltonii |
| |
|
|
| Höfundur |
|
G. Watt. ex Balf. f. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Völvulykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Jarðarberjableikur til vínrauður. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
40-50 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Stinnir uppréttir blómstönglar, laufin í stofnhvirfingum. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufblaðkan um það bil 1,5 x 3 sm, öfugegglaga til oddbaugótt, jaðrar bylgjaðir til hvasstenntir og tennur vita fram á við, grunnur fleyglaga; ögn blágræn ofan, miðstrengur hvítleitur. Laufleggur stuttur eða jafnlangur blöðkunni með mjóa vængi, hvítleitir. Blómstönglar allt að 50 sm háir hjá ræktuðum plöntum með um 7-30 blómasveip af drúpandi blómum. Blómleggir allt að 7 sm, rjómalitir til mélugir, sterklegir. Bikar allt að 1 sm, bjöllulaga, mélugur en oft purpuralitur. Krónan allt að 2 sm breið, mjó- eða breiðtrektlaga, með ávaxtailm, jarðarberjableik til vínrauð og með rautt auga. Krónublöð mélug á efra borði, sjaldan rjómalit eða hvít, flipar heilir eða grunnsýldir. Fræhýði nær rétt fram úr bikarnum. Fræ allt að 1,2 mm, brún.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
NA Indland, Bútan, SV Kína. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Djúpur, frjór, rakaheldinn. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að vori, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Sem undirgróður, í blómaengi, í fjölæringabeð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Afar harðgerð og auðræktuð tegund. Sáir sér töluvert, að minnsta kosti norðanlands og á það til að mynda blendinga með öðrum tegundum Harðgerðastur lyklanna og fer hærra upp í Himalajafjöllum en nokkur annar lykill. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Ýmis konar blendingar og litaafbrigði hafa komið upp við sjálfsáningu, blendingar með kínalykli algengir. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|