Jón Helgason - Úr ljóðinu Áfangar
Séð hef ég skrautleg suðræn blóm
sólvermd í hlýjum garði;
áburð og ljós og aðra virkt
enginn til þeirra sparði;
mér var þó löngum meir í hug
melgrasskúfurinn harði,
runninn upp þar sem Kaldakvísl
kemur úr Vonarskarði.
Ranunculus asiaticus
Ættkvísl   Ranunculus
     
Nafn   asiaticus
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Asíusóley
     
Ætt   Sóleyjarætt (Ranunculaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Fjölær, vorlaukur.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Hvítur, bleikur, rauður, purpurablár, gulur.
     
Blómgunartími   Júní-ágúst.
     
Hæð   20-45 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Hefur gildar forðarætur (vorlaukur sem þarf að forrækta inni), geymd í sandi á frostfríum stað yfir veturinn. Breytileg tegund.
     
Lýsing   Ytri grunnlaufin 3 skipt, hvert smáblað á stilk, nokkuð sepótt og tennt. Innri grunnlauf 2-3 skipt. Blómin fá til mörg, í ýmsum litum, 3-5 sm í þvermál, krónublöðin öfugegglaga, snubbótt, bikarblöðin útbreidd og sveigjast aftur með tímanum, frævlar purpurasvartir. Á kynbættum tegundum eru blómin yfirleitt fremur stór ofkrýnd (turban) eða hálfkrýnd (franskar) og blöðin tvisvar x þrískipt.
     
Heimkynni   SA Evrópa, SV Asía.
     
Jarðvegur   Léttur, frjór, rakaheldinn.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   9
     
Heimildir   = 1
     
Fjölgun   Planta með forðarótum sem fást í blómabúðum að vori.
     
Notkun/nytjar   Í gróðurhús, í garðskála, skýld skrautblómabeð.
     
Reynsla   Viðkvæm, mikið kynbætt tegund. Ekki til útiræktunar hérlendis en þolir þó að vera á sólríkasta og skýldasta stað í garðinum yfir hásumarið og lifir af milda vetur. Verður fallegust í gróðurhúsi eða garðskála.
     
Yrki og undirteg.   Mikill fjöldi yrkja í ræktun, t.d. 'Color Carnival' stór, kröftug, fyllt blóm í mörgum litum, 'Picotee', þétt, fyllt stór blóm, margir litir, 'Pot Dwarf' hálffyllt og fyllt í bleikum litum, mjög stór blóm og mörg fleiri mætti nefna.
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is