Málsháttur
Oft vex laukur af litlu.
Rosa pimpinellifolia
Ættkvísl   Rosa
     
Nafn   pimpinellifolia
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Þyrnirós
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti   Rosa spinosissima L. (1771) not L. (1753)
     
Lífsform   Lauffellandi runni.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Hvítur.
     
Blómgunartími   Júlí-ágúst.
     
Hæð   Allt að 100 m
     
Vaxtarhraði  
     
 
Þyrnirós
Vaxtarlag   Villirós. Mjög greinóttur, einblómstrandi runni með rótaskot. Greinarnar purpurabrúnar, uppréttar, 90-100 sm (eða hærri), með þétta, beina, granna þyrna og stinn þornhár, sérstaklega þétt neðst á greinunum. Axlablöðin mjó. Þyrnirósin er skriðul.
     
Lýsing   Laufin sumargræn, smálaufin 7-9 (sjaldan 7-11), breiðoddbaugótt til breiðöfugegglaga eða meira eða minna kringlótt, 0,6-2 sm, snubbótt, hárlaus nema miðtaugin er stundum dúnhærð á neðra borði, jaðrar með einfaldar kirtiltennur. Engin stoðblöð. Blómstæðin oftast hárlausir. Blómin stök, einföld eða ofkrýnd, gulhvít með daufan ávaxtailm, 3,8-6 sm í þvermál. Bikarblöð heilrend, mjólensulaga, langyddir, miklu styttri en krónublöðin, hárlaus á ytra borði, en með ullhærða jaðra, upprétt og standa lengi að blómgun lokinni. Krónublöðin rjómahvít. Nýpur hnöttóttar, íflatar, rauðar í fyrstu en síðar purpurasvartar, 0,7-1,5 sm, sléttar og hárlausar.
     
Heimkynni   V & S Evrópa, SV & M Asía austur til Kína og Kóreu.
     
Jarðvegur   Meðalrakur, frjór, vel framræstur.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   H2
     
Heimildir   = 2, http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm
     
Fjölgun   Vetrar- og sumargræðlingar og sáning.
     
Notkun/nytjar   Rósin er notuð í limgerði, þyrpingar, stakstæð og í blönduð beð. Safinn úr fullþroska nýpunum var ásamt álúni notaður til að lita silki en þá fékkst fallegur fjólublár litur.
     
Reynsla   Ein gömul íslensk planta er til. Einnig er til planta keypt 1994, gróðursett í beð 1994, vex vel, er mjög skriðul, blómstrar mikið. Harðgerð og þolin, vex villt á nokkrum stöðum hérlendis, FRIÐUÐ. Myndirnar eru teknar í Grasagarði Reykjavíkur.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Þyrnirós
Þyrnirós
Þyrnirós
Þyrnirós
Þyrnirós
Þyrnirós
Þyrnirós
Þyrnirós
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is