Páll Ólafsson, Ljóðið Vetrarkveðja Margt er gott að muna þér
þó mér þú fyndist langur.
Farðu vel, þú færðir mér
fögnuð bæði og angur.
Þó að nísti frostið fast
og fölni grænir hagar
eftir þetta kuldakast
koma betri dagar.
|
| Ættkvísl |
|
Saxifraga |
| |
|
|
| Nafn |
|
paniculata |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Mill. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Bergsteinbrjótur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Steinbrjótsætt (Saxifragaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær, sígræn jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rjómahvítur, stundum með rauðar doppur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
- 30 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt sem myndar breiður.
|
| |
|
|
| Lýsing |
|
Hvirfingarlauf 40 x 8 mm, aflöng til lensulaga, jaðrar sveigjast inn á við með kalkkirtla á jöðrunum, í grúppum í hvolflaga laufhvirfingum.
Blómskipunin flatur sproti á stöngli sem er greinóttur ofantil, allt að 30 sm. Blómin allt að 12 mm í þvermál. Krónublöð rjómahvít, stundum með rauðar doppur.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Ísland (fjöll Evrópu ath. betur) |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Jafnrakur, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í beð, í ker, í kanta. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð, íslensk tegund sem vex utan í klettum á nokkrum stöðum á Austurlandi, nokkuð víða í görðum og einnig til í Lystigarðinum. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Fjölmörg yrki eru nefnd í RHS og EGF ? sum hafa verið reynd hér en ekki öll enn sem komið er. Sem dæmi má nefna.
'Alba' ? Hvít blóm
'Atropurpurea' (S. paniculata v. major) ? mjög stórgert form, blómskipun há (30-45 sm). Blómstönglar rauðleitir með stóra blaðhvirfingu (lauf 2-5 sm að lengd), oft rauðmenguð, dökkna á vetrurna
'Balkana' ? fremur smávaxið form með flatar blaðhvirfingar. Grófur uppréttur blómstöngull, u.þ.b. 20 sm á hæð. Hvít blóm, áberandi rauðdröfnótt
'Baldensis' ? stutt lauf og þykk, öskugrá
'Brevifolia' (ssp. brevifolia) ? fremur smávaxin, stutt lauf (1 x 0.5 sm), myndar mjög fallegar breiðar þúfur. Nokkur hvít blóm á um 15 sm stönglum
'Correvoniana' ? rósettur flatar, afar litlar
'Cristata' ? mjó, silfruð lauf, kremhvít blóm
'Densa? ? afar miklar kalkútfellingar þannig að blöðin virðast silfruð, litlar blaðhvirfingar
'Emarginata' ? að 25 sm, kremhvít blóm
'Flavescens' ? sítrónugul blóm
'Hainoldii' ? að 30 sm, stórar blaðhvirfingar, rósrauð blóm
'Labradorica' ? blaðhvirfingar mjög litlar, krónublöð hvít
'Lagraveana' ? að 15 sm, blaðhvirfingar litlar og silfraðar, krónublöð vaxkennd, kremhvít
'Lutea' ? gul blóm, blómstönglar 16-28 sm
'Minima' ? smá hvít blóm
'Notata' ? mjög áberandi kalkútfellingar á blaðjöðrum
'Paradoxa' ? blágrænt lauf, hvít blóm
'Pectinata' ? kalkútfellingar áberandi á blaðjöðrum, blóm hvít með rauðum doppum
'Punctata' ? dökkgrænt lauf með áberandi kalkútfellingum á blaðjöðrum
'Rex' ? kremhvít stór blóm, að 25 sm
'Rosea' ? föl bleik blóm, gulgrænar blaðhvirfingar (form upprunnið frá Búlgaríu)
v. strumiana ? Úr M Ölpum, með litlar blaðhvirfingar, uppsveigð fleyglaga lauf 1.4 x 0.4 sm, sagtennt með hár á endum. Blómstönglar brúnir 5-15 sm, blóm hvít (Heim.: Köhlein, Saxifragas)
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|