Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Syringa |
| |
|
|
| Nafn |
|
villosa |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Vahl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Dúnsýrena |
| |
|
|
| Ætt |
|
Smjörviðarætt (Oleaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Syringa bretschneideri Lemoine; S. emodi Wallich ex G. Don rosea Cornu; S. villosa v. rosea Cornu ex Rehder, Syringa villosa Vahl. ‘Rosea’ |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Bleikur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
2-4 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lauffellandi runni, fremur þéttur, bogaformaður/hvelfdur. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf breiðegglaga-aflöng, 6-20×3-10 sm, nokkuð ljósari á neðra borði, en ekki bláleit, hárlaus nema á miðstrengnum á neðra borði, grunnur snubbóttur til dálítið yddur, oddur stutt-odddreginn. Blómskipanir meira eða minna uppréttar, endastæðar, í skúf, þéttblóma, 7-13 sm langar, hárlausar. Bikar 2-2,5 mm langur, hárlaus, tennur breið-þríhyrndar, um 0,5 mm. Krónupípa meira eða minna sívöl, mjó, bleik, 8-14 mm löng. Flipar 3-4 mm langir, standa út í rétt horn. Fræflar rétt innan við krónupípuopið. Hýði sívöl-aflöng, slétt eða því sem næst.& |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
NM Kína. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Mjög rakur, en ekki blautur, meðalfrjór, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Runninn hefur mikið mótstöðuafl gegna sjúkdómum og meindýrum. |
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, 2, http://mosaid.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, sumargræðlingar, erfiðara er að nota vetrargræðlinga. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Stórir runnar sem þurfa gott rými til að ná góðum þroska.
Stakir eða í þyrpingum.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum eru til nokkrar undir þessu nafni, þar af ein gömul eða frá því fyrir 1960, sem kefur kalið dálítið fyrstu árin, hinum var sáð 1098, 1985, 1988 og 1990. Þær hafa yfirleitt kalið lítið sem ekkert og blómstra árlega, harðgerður runni, þarf að snyrta reglulega, klippa úr eldri greinar og kal. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
'Alba' er með hvít blóm.
'Lutea' er með gul blóm.
'Semiplena' er með hálffyllt blóm.
Öll þessi yrki eru sjaldséð í ræktun. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|