Málsháttur
Lengi býr að fyrstu gerð.
Aesculus hippocastanum
Ættkvísl   Aesculus
     
Nafn   hippocastanum
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Hrossakastanía
     
Ætt   Hrossakastaníuætt (Hippocastanaceae)
     
Samheiti  
     
Lífsform   Lauffellandi tré.
     
Kjörlendi   Sól, skjól.
     
Blómlitur   Hvítur (blómgast sjaldan hérlendis).
     
Blómgunartími   Júní.
     
Hæð   4-10 m (-25 m erlendis)
     
Vaxtarhraði   Hægvaxta.
     
 
Hrossakastanía
Vaxtarlag   Tré sem verður allt að 25 m hátt og allt að 25 m í þvermál í heimkynnum sínum. Krónan útbreidd, hvelfd, með margar greinar, þær neðstu svigna undan eigin þunga, uppsveigðar efst. Stofninn getur orðið 5 m í þvermál. Hérlendis eru trén miklu minni.
     
Lýsing   Börkurinn flagnar af í ræmum eða flögum, rauðbrúnn til matt-grábrúnn. Ungar greinar með brún hár. Lauf-för U-laga. Brum allt að 2,5 × 1,5 sm, með límkennda kvoðu. Smálauf 5-7 talsins, legglaus, öfugegglaga, fleyglaga við grunninn, mjó-langydd til næstum rófuydd, allt að 25 sm löng, dökkgræn ofan, gulgræn neðan, verða rauð eða appelsínugul á haustin, tví-bogsagtennt, grunnsmálauf með dálítið brúnt dúnhár, laufleggur allt að 20 sm. Blómin í pýramídalaga skúfum, allt að 30 sm löngum. Krónublöðin 5, allt að 2 sm í þvermál, hvít með rauða flekki við grunninn og með freknur kringum flekkina, dúnhærð, kögruð. Aldin hnöttótt, allt 6 sm í þvermál, græn, þyrnar mjúkir, hvassyddir, fræ 1-3, glansandi brún með stóra, mólita, kringlótta bletti.
     
Heimkynni   NV Grikkland, M & S Albanía, Búlgaría.
     
Jarðvegur   Rakur og frjór.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   3
     
Heimildir   1
     
Fjölgun   Sáning (fræ liggja í dvala í 1-2 ár).
     
Notkun/nytjar   Stakstæð tré á skjólsælum, hlýjum stað þar sem tréð hefur nóg vaxtarrými.
     
Reynsla   Í Lystigarðinum er til ein aðkeypt planta, sem var gróðursett í beð 1993, hefur oft kalið mikið ár hvert, þó minna í seinni tíð en í fyrstu. Lifir að minnsta kosti enn 2012. -------------------- Viðkvæm. Lengi að ná sér á strik og hefur ekki þrifist sem skyldi - á að vera harðgerðust af öllum hrossakastaníum. Verður krækluleg ef hún er ekki klippt í uppvexti. Þarf skilyrðislaust næringarríkan jarðveg og skjólgóðan stað eigi hún að þrífast. Börkur, blöð og aldin hafa lengi verið notuð í lækningaskyni og þá fyrst og fremst við gigt.
     
Yrki og undirteg.   Nokkur yrki til erlendis.
     
Útbreiðsla  
     
Hrossakastanía
Hrossakastanía
Hrossakastanía
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is