Jónas Hallgrímsson - Úr ljóðinu Dalvísa Fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
flóatetur! fífusund!
fífilbrekka! smáragrund!
yður hjá ég alla stund
uni best í sæld og þrautum;
fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
|
Ættkvísl |
|
Chamaecyparis |
|
|
|
Nafn |
|
lawsoniana |
|
|
|
Höfundur |
|
(Murray) Parl. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Fagursýprus (slútsýprus) |
|
|
|
Ætt |
|
Sýprisætt (Cupressaceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
Sígrænn runni - lítið tré. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Sól - hálfskuggi. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Fagurrauður. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Snemma vors. |
|
|
|
Hæð |
|
2-5 m (-40 m í heimk. sínum) . |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Vex sem runni hérlendis, keilulaga á unga aldri, en súlulaga er hann eldist, stuttar, margskiptar, láréttar greinar sem eru slútandi, smágreinar flatar í einum fleti, börkur rauðbrúnn, toppsprotinn (grænn ársvöxtur) drúpandi. |
|
|
|
Lýsing |
|
Börkur rauðbrúnn með kringlóttu hreistri, smágreinar flatar, allar í sama fleti. Nálar aðlægar, ± yddar kantnálar kjalaðar, oddur ekki aðlægur, hliðarnálar ofan og neðan á greinunum miklu minni, tígullaga oft með einn kirtil, að neðan með ógreinilega hvíta línu. Könglar fjölmargir, smáir, kúlulaga, 8 mm breiðir, blágrænir í fyrstu, þroskast á fyrsta ári, síðar brúnir með 8 köngulhreistur, hvert með samanklemmdum þrymli (nabba). |
|
|
|
Heimkynni |
|
N Ameríka (SV Oregon til NV Kaliforníu, fjöll). |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Frjór, fremur deigur. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
6 |
|
|
|
Heimildir |
|
1, 7, Roloff/Bärtels 1996: Gehölze |
|
|
|
Fjölgun |
|
Sáning, haustgræðlingar. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Í þyrpingar, sem stakstæður runni, í beð, undir stór tré. |
|
|
|
Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta sem sáð var til 1991 og önnur sem sáð var 1993, kala lítið eitt stöku ár fyrstu æviárin, annars ekkert. Þrífst vel í Lystigarðinum. Þarf góða vetrarskýlingu framan af aldri. Klippingar eiga að fara fram að sumri til á öllum sýprus tegundum. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
Yrki skipta hundruðum erlendis og fæst Þeirra hafa verið reynd hérlendis. Í garðinum eru t.d. plöntur undir: 'Compacta', 'Erecta Glaucescens', 'Fraseri', 'Glauca, Elegans', 'Glauca', 'Kelleriis', 'Lombarts Glauca', 'Lutea', 'Minima Glauca', 'Silver Queen', 'Stewartii', ´Tiomfe van Boskoop' og fleiri. |
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|