Páll Ólafsson, Ljóðið Vetrarkveðja Margt er gott að muna þér
þó mér þú fyndist langur.
Farðu vel, þú færðir mér
fögnuð bæði og angur.
Þó að nísti frostið fast
og fölni grænir hagar
eftir þetta kuldakast
koma betri dagar.
|
| Ættkvísl |
|
Cotoneaster |
| |
|
|
| Nafn |
|
tomentosus |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Lindl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Dúnmispill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Cotoneaster nebrodensis auct., Mespilus tomentosa Aiton (basionym) |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól og hálfskuggi |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur til fölbleikur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Snemmsumars |
| |
|
|
| Hæð |
|
0,6-1 m (-2 m) |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Fremur hægvaxta. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lauffellandi, lítt greinóttur runni, með bugðóttar, þyrnalausar, baksveigðar greinar. Ungar greinar eru þaktar grárri dúnhæringu, verða hárlausar með aldrinum og eru þá með purpuragulan börk. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufin eru sumargræn, heilrend, leggstutt, stakstæð, blaðkan er oddbaugótt til egglaga, oft bogadregin bæði við grunninn og í ‘oddinn’, 3 til 6 sm löng með 4-5 æðastrengi á hvorri hlið, dökkgræn á efra borði og mött, verða næstum hárlaus, neðra borðið er þakið þéttri, grárri dúnhæringu.
Blómin eru 3-7 (12) í hverri blómskipun, blómskipunin er hálfsveipur, sem er endastæðir eða sjalda axlastæður. Knúbbarnir eru öfugegglaga á lóhærðum blómleggjum. Bikarblöð þríhyrnd, þéttlóhærð, græn. Krónublöðin 5 +, ögn lengri en bikarblöðin, bogadregin, hvít eða fölbleik, stundum rauðleit á ytra borði, fræflar 20, en stílar 2-3(4). Aldin eru rauð, hálfhnöttótt, hærð, 8-10 mm í þvermál, með 2-3(4) kjarna/fræ. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
S Evrópa. Svæðið kringum Svartahafið (meginlandsloftslag með köldum vetrum og heitum sumrum, úrkoman er alltaf mjög lítil). Í heimkynnum sínum vex runninn á runnaheiðum og í skógarjöðrum. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalrakur, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, http://www.actaplantarum.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Haustsáning, sumargræðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í beð, í brekkur, í stór ker og kassa,í blönduð runnabeð, í jaðra. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum eru til þrír gamlir runnar, sem þrífast mjög vel. Einnig einn runni sem sáð var til 1973 og gróðursettur í beð 1986, þrír runnar sem sáð var til 1981 og gróðursettir í beð 1985 og 1988 og einn sem sáð var til 1987 og gróðursettur í beð 1994. Allir þrífast mjög vel.
Mjög harðgerður runni sem hefur reynst afar vel Norðanlands, þar á meðal í Lystigarðinum. Kal nánast alltaf 0 t.d. á eintaki úr villtri náttúri frá Valais í Sviss í E5-P07 sem hefur verið fjölgað töluvert af hér norðanlands. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|