Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Crataegus |
| |
|
|
| Nafn |
|
punctata |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Jacq. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Kirsiþyrnir |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Crataegus collina Chapm., Mespilus punctata (Jacq.) Dum. Cours. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni eða lítið tré |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hæð |
|
3-7 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Tré með hvelfda krónu og útstæðar greinar, oft meira á breiddina en hæðina, greinar verða fljótt hárlausar. Þyrnar 5-7 sm langir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 5-10 × 3-7 sm, breiðegglaga, hvassydd eða bogadregin í oddinn, grunnur fleyglaga, jaðrar tenntir og oft flipótt neðan við oddinn á blómlausum greinum. Laufin eru dökkgræn og dúnhærð bæði ofan og neðan, verða hárlaus einkum á efra borði. æðastrengjapör 5-10, alltaf samsíða, skörðótt, laufleggir 2 sm. Blóm fjölmörg, 2 sm breið, hvít, í langhærðum hálfsveipum allt að 10 sm breiðum, bikarblöð mjó, næstum heilrend. Fræflar 20, frjóhnappar bleikir, stílar 2-5. Aldin fjölmörg, 15-20 mm löng, perulaga eða hálfhnöttótt, djúprauð, með ljósari doppur, detta fljótt af. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A N Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, frjór, framræstur |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, http://www.pfaf.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Haustsáning |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Stakstæð tré eða runnar, í þyrpingar, í raðir, í beð.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Var sáð 1991 og gróðursett í uppeldisbeð, reyndist skammlíf þar. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Crataegus punctata 'Aurea' aldin og frjóhnappar gulir. Crataegus punctata 'Ohio Pioneer' að 8 m á hæð, þyrnalaus, aldin múrsteinsrauð, blettótt. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|