Páll Ólafsson, Ljóðið Vetrarkveðja Margt er gott að muna þér
þó mér þú fyndist langur.
Farðu vel, þú færðir mér
fögnuð bæði og angur.
Þó að nísti frostið fast
og fölni grænir hagar
eftir þetta kuldakast
koma betri dagar.
|
| Ættkvísl |
|
Fagus |
| |
|
|
| Nafn |
|
grandifolia |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Ehrenb. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Ameríkubeyki |
| |
|
|
| Ætt |
|
Beykiætt (Fagaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi tré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól og skjól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulgrænn. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Síðla vors - snemmsumars. |
| |
|
|
| Hæð |
|
4-10 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Hægvaxta - þarf háan sumarhita. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Tré, allt að 10 m hátt og álíka breitt, en getur orðið 35 m hátt í heimkynnum sínum. Sprotar grannir, hárlausir, börkur ljósgrár, brum brún, glansandi. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 6-15 × 4,7 sm, öfugegglaga til aflöng, blágræn ofan, ljósari neðan, gróf-sagtennt, æðastrengir í 10-15 pörum, enda í tönnum, laufleggur allt að 10 mm. Blómin eru einkynja (hvert blóm er annað hvort karlkyns eða kvenkyns, en bæði kynin er hægt að finna á sömu plöntunni). Vindfrævun. Aldin á allt að 3,5 sm löngum blómskipunarlegg, stuttdúnhærðum, reifar stuttdúnhærðar. Hreistur bogin eða bein, hnetur 2, stöku sinnum 3, umluktar hulstri. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A N-Ameríka. Nýja Brúnsvík til Flórída, vestur til Texas og Ontario. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, sendinn, leirblandinn, djúpur, frjór. helst vel framræstur, þó rakaheldinn, þurr eða rakur, sýrustig skiptir ekki máli. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
Z4 og er ekki viðkvæmur fyrir frosti. |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, http://www.pfaf.org, http://www.missouribotanicalgarden.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, yrkjum fjölgað með ágræðslu.
|
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í þyrpingar, í raðir, í limgerði.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Er ekki í Lystigarðinum en hefur verið sáð og komist í sólreit en drepist. Sáð aftur 2012.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|