Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi
Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.

Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.

Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.

Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.


Saxifraga rosacea
Ættkvísl   Saxifraga
     
Nafn   rosacea
     
Höfundur   Moench.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Toppasteinbrjótur
     
Ætt   Steinbrjótsætt (Saxifragaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Fjölær jurt.
     
Kjörlendi   Sól (hálfskuggi).
     
Blómlitur   Hvítur.
     
Blómgunartími   Júlí-ágúst.
     
Hæð   15-25 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Myndar fremur þéttar eða gisnar þúfur eða þunnar breiður.
     
Lýsing   Hvirfingarlauf 0,6-2,5 sm (ásamt laufleggnum), leggurinn lengri eða styttri en blaðkan. Blaðka skiptist til hálfs í 3-5 aðalflipa sem skiptast aftur í allt að 11 breiðsporbaugótta til bandlaga-aflanga hluta, hlutarnir eru snubbóttir, yddir eða broddyddir. Blaðkan er ekki rákótt á efra borði. Blómstöngull 4-25 sm með 2-5 blóm í gisnum skúf. Krónublöðin 6-10 mm, öfugegglaga, hreinhvít.
     
Heimkynni   NV & M Evrópa.
     
Jarðvegur   Léttur, frjór, framræstur.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   6
     
Heimildir   1,2
     
Fjölgun   Skipting, sáning.
     
Notkun/nytjar   Í steinhæðir, í kanta, í fjölæingabeð.
     
Reynsla   Nokkuð breytileg tegund. Víða í ræktun og fjölmörg eintök til í garðinum
     
Yrki og undirteg.   ssp. rosacea. Flipar laufa breytilegir ekki með stuttan brodd, venulega breiðir. Hár yfirleitt ekki kirtilhár. Heimkynni: M & NV Evrópa. ssp. sponhemica (Gmelin) D.A Webb. Laufhlutar stuttyddir, mjóaflangir. Hár yfirleitt ekki kirtilhár. Heimkynni: M Evrópa.
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is