Jón Helgason - Úr ljóðinu Áfangar
Séð hef ég skrautleg suðræn blóm
sólvermd í hlýjum garði;
áburð og ljós og aðra virkt
enginn til þeirra sparði;
mér var þó löngum meir í hug
melgrasskúfurinn harði,
runninn upp þar sem Kaldakvísl
kemur úr Vonarskarði.
Spiraea henryi
Ættkvísl   Spiraea
     
Nafn   henryi
     
Höfundur   Hemsl.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Stórkvistur
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Lauffellandi runni.
     
Kjörlendi   Sól (hálfskuggi).
     
Blómlitur   Hvítur.
     
Blómgunartími   Ágúst.
     
Hæð   2-3 m
     
Vaxtarhraði  
     
 
Stórkvistur
Vaxtarlag   Lauffellandi, hávaxinn og breiðvaxinn, gisgreinóttur runni, allt að 3 m hár, útbreiddur. Greinar rauðbrúnar og sívalar, dálítið dúnhærðar í fyrstu.
     
Lýsing   Lauf 3-9×0,75 sm, mjó-aflöng eða öfuglensulaga, gróftennt í oddinn (oddur heilrendur á litlum og ungum laufum), lauf hárlaus eða smádúnhærð ofan, grá og með gisna ullhæringu neðan. Blómin 6,5 mm í þvermál, hvít, í hnöttóttum, samsettum hálfsveipum, sem eru 5 sm í þvermál. Þeir eru endastæðir á stuttum, laufóttum, hliðargreinum. Blómleggir og eggleg dúnhærð. Aldin dúnhærð, ögn útstæð.
     
Heimkynni   M & V Kína.
     
Jarðvegur   Meðalþurr, sendinn, frjór, vel framræstur.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   5
     
Heimildir   = 1
     
Fjölgun   Sumargræðlingar, sáning.
     
Notkun/nytjar   Sem sakstæður runni, í skjólgóð beð, í þyrpingar. Líkur lotkvisti (S. wilsonii Dutie), sem er frábrugðin að því leyti að blómskipunin og blómleggirnir eru hárlausir.
     
Reynsla   Í Lystigarðinum er ein aðkeypt planta frá 1983, sem þrífst vel, er orðin um 2 m há og blómstrar árlega. Meðalharðgerður runni sem kelur að jafnaði fremur lítið en af og til mikið og kemur. Það þá niður á blómgun það árið. Fyrst reyndur af Unnsteini Ólafssyni við Garðyrkjuskóla Ríkisins 1947, nokkuð víða í ræktun. Líkist nokkuð bogakvisti (Spiraea veitchii) en sá er með rákótta árssprota og krónubl. miklu styttri en fræflarnir, flest blöðin heilrend og blómgast seinna. Myndirnar eru teknar í Grasagarði Reykjavíkur.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Stórkvistur
Stórkvistur
Stórkvistur
Stórkvistur
Stórkvistur
Stórkvistur
Stórkvistur
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is