Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Pulsatilla |
| |
|
|
| Nafn |
|
albana |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Stev.) Bercht. & J. Presl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Persabjalla |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sóleyjarætt (Ranunculaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Anemone albana Stev. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
- 18-30 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Náskyld kúabjöllu (Pulsatilla pratensis), 5-18 sm há þegar hún blómstrar, allt að 30 sm þegar fræin eru fullþroskuð. Grunnlauf 2,5-6 sm, aflöng að utanmáli, tvífjaðurskipt með 3-4 pör af fyrstu skiptingu, önnur skipting djúp fjaðurskipt, fliparnir lensulaga eða bandlaga, því sem næst snubbótt, heilrend eða ögn skert-tennt, mjúkhærð, nema á neðra borði. Reifablöð allt að 30 sm, bandlaga, sljóydd. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómin drúpandi, bjöllulaga með mjóan grunn, allt að 2,5 sm, blómhlífarblöð aflöng-oddbaugótt, aftursveigð efst, gul, með þétt, aðlæg silkihár á ytra borði. Fræflar ná ekki út úr blóminu. Hnetur með brodd allt að 2,5 sm.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Kákasus, NA Tyrkland. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í beðkanta. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til planta sem sáð var til 2003 og gróðursett í beð 2007 og önnur sem sáð var til 2010 og gróðursett í beð 2015, báðar þrífast vel.
Allharðgerð planta, en ákaflega sjaldgæf hérlendis (kennd við borgina Albana við Kaspíahaf). |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|