Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Gentiana |
| |
|
|
| Nafn |
|
decumbens |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L.f. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Lágvöndur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríuvandarætt (Gentianaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Dökkblár. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
30-45 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölæringur, allt að 4 sm hár. Myndar þéttar blaðhvirfingar við grunn. Stönglar greindir, útafliggjandi-uppsveigðir, laufóttur. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnlauf bandlaga-oddbaugótt eða bandlaga-lensulaga, 3,5-16 sm x 4-18 mm, 3 tauga, jaðrar með örsmáar tennur. Stöngullauf styttri, í 2-3 pörum, samvaxin við grunn, aflöng eða mjóaflöng.
Flest blómin með legg, í enda- og axlskúfum. Bikarpípa 1-1,5 sm, klofin niður á einni hliðinni, himnukennd, flipar lítt áberandi, ekki nema 1 mm. Króna pípu-bjöllulaga, 3-3,5 sm, dökkblá. Aldinhýði með legg.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
N Kína, Rússland, M Asía. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór, rakheldinn, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í fjölæringabeð, í steinhæðir. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð og auðræktuð tegund. Í E4-F08 frá 1994. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|