Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Gentiana |
| |
|
|
| Nafn |
|
villosa |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Kanavöndur* |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríuvandarætt (Gentianaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi, skjól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Grænleitur eða gulleitur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Síðla hausts. |
| |
|
|
| Hæð |
|
40-60 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölæringur allt að 60 sm hár. Stönglar uppréttir, ógreindir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf dökkgræn og glansandi. Stöngullauf í 5-12 pörum, oddbaugótt-lensulaga til öfugegglaga, snubbótt, 2,5-10 x 1-4 sm, 3-5 tauga, jaðrar ekki með örsmáum tönnum.
Blóm í endastæðu höfðu og/eða með fáein blóm í efstu blaðöxlunum. Bikarpípa 6-18 mm, flipar 5-35 mm, öfuglensulaga, yddir. Króna pípu-bjöllulaga, 3-5,5 sm, grænleit eða gulhvít með grænar taugar, stundum fjólublámenguð. Krónuflipar egg-þríhyrndir, yddir. Ginleppar oft sýldir, uppréttir.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A N Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Djúpur, frjór, rakaheldinn, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, skipting, græðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í fjölæringabeð, í steinhæðir. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Lítt reynd enn sem komið er. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|