Sigfús Daðason - Vængjasláttur Akureyri
mjög skreytt
reynitrjám.
Sá sem gengi um bæinn
á septemberkvöldi:
dimmur skuggi innfjarðarins
fylgdi honum á aðra hönd hvar sem hann færi,
lifandi, kvikur!
Sálarspegill!
Heilagur lundur
rís í hæðir.
Og gangi maður í lundinn
er hann þar einn með sjálfum sér.
Það gustar um limið
og fuglarnir í björtum trjákrónunum
fælast skóhljóð einmanans
og hviðra með vængjaslætti
yfir höfði hans og úti í myrkrinu.
Og upp fyrir honum rennur þá: hvílík
sú dýrð sem einmananum hlotnast.
|
Aconitum lycoctonum ssp. lycoctonum
Ættkvísl |
|
Aconitum |
|
|
|
Nafn |
|
lycoctonum |
|
|
|
Höfundur |
|
L. |
|
|
|
Ssp./var |
|
ssp. lycoctonum |
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Týshjálmur |
|
|
|
Ætt |
|
Sóleyjarætt (Ranunculaceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
Aconitum septentrionale Koelle |
|
|
|
Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Purpura-lilla eða hvít eða gul. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
|
|
|
Hæð |
|
100-150 sm |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Rætur eru langar. Stönglar háir, uppréttir. Lauf meira eða minna kringlótt til breiðari en löng, djúp 5-7 flipótt, hárlaus eða hærð ofan, yfirleitt hærð á æðastrengjum á neðra borði, grunnlauf með langan legg, flipar tenntir á mismunandi hátt eða sepóttir. |
|
|
|
Lýsing |
|
Blómskipunin skúfur, gisblóma eða þétt blóma, blómin fá eða mörg, purpura-lilla eða hvít eða gul. Blómleggir dúnhærðir. Hjálmurinn sívalur eða pokalaga, 3 x eða meir lengri en hann er breiður, oftast hærður á ytra borði, sporinn gormlaga. Fræhýði oftast 3, fræ oftast 4-hyrnd, brún til fílabeinslit. |
|
|
|
Heimkynni |
|
N Evrópa, N Afríka. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Djúpur, frjór, rakaheldinn. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
3 |
|
|
|
Heimildir |
|
= 1 |
|
|
|
Fjölgun |
|
Haustsáning, skipting að vori eða hausti. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Sem stakstæð planta, í skrautblómabeð, í þyrpingar. |
|
|
|
Reynsla |
|
Harðgerð planta, sem vex villt á Norðurlöndunum. Í Lystigarðinum eru til 3 plöntur undir þesu nafni, frá mismunandi tímum, allar þrífast vel. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
'Ivorine' með mjólkurhvít blóm um 90 sm og blómstrar snemma. Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni, sem kom sem planta í garðinn 1991, þrífst vel. |
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|