Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
Aconitum lycoctonum ssp. lycoctonum
| Ættkvísl |
|
Aconitum |
| |
|
|
| Nafn |
|
lycoctonum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
ssp. lycoctonum |
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Týshjálmur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sóleyjarætt (Ranunculaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Aconitum septentrionale Koelle |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Purpura-lilla eða hvít eða gul. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
100-150 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Rætur eru langar. Stönglar háir, uppréttir. Lauf meira eða minna kringlótt til breiðari en löng, djúp 5-7 flipótt, hárlaus eða hærð ofan, yfirleitt hærð á æðastrengjum á neðra borði, grunnlauf með langan legg, flipar tenntir á mismunandi hátt eða sepóttir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómskipunin skúfur, gisblóma eða þétt blóma, blómin fá eða mörg, purpura-lilla eða hvít eða gul. Blómleggir dúnhærðir. Hjálmurinn sívalur eða pokalaga, 3 x eða meir lengri en hann er breiður, oftast hærður á ytra borði, sporinn gormlaga. Fræhýði oftast 3, fræ oftast 4-hyrnd, brún til fílabeinslit. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
N Evrópa, N Afríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Djúpur, frjór, rakaheldinn. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
3 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Haustsáning, skipting að vori eða hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Sem stakstæð planta, í skrautblómabeð, í þyrpingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð planta, sem vex villt á Norðurlöndunum. Í Lystigarðinum eru til 3 plöntur undir þesu nafni, frá mismunandi tímum, allar þrífast vel. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
'Ivorine' með mjólkurhvít blóm um 90 sm og blómstrar snemma. Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni, sem kom sem planta í garðinn 1991, þrífst vel. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|