Jón Thoroddsen - Barmahlíđ
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ćttkvísl |
|
Carex |
| |
|
|
| Nafn |
|
atrata |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Linnaeus, Sp. Pl. 2: 976. 1753. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Sótstör |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Cyperaceae (Stararćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Carex atratiformis Britt. in USDA |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr grasleitur einkímblöđungur |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í móum og órćktarvalllendi, gróđursćlum giljabollum og klettasyllum. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
|
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hćđ |
|
0.2-0.5 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Grasleitur fjölćringur, ađeins ţýfđur. Grófur, dökkbrúnn jarđstöngull međ sléttum, álútum, skarpţrístrendum stráum sem eru sterkleg neđan til, en grönn og lítiđ eitt lotin efst, 20-50 sm á hćđ. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blađsprotar kröftugir. Blöđin grćn eđa mógrćn, ţykk, 4-6 mm á breidd, langydd og oddmjó, flöt, međ ađeins niđurorpnum röndum.
Öxin fremur stuttleggjuđ, oftast fjögur til fimm saman, lítiđ eitt slútandi. Karlblómin öll neđst í efsta axinu. Axhlífarnar svartar eđa sótrauđar yddar, álíka langar og hulstriđ. Hulstrin grćn um 4 mm á lengd, međ mjög stuttri trjónu. Frćnin ţrjú. Blómgast í júní-júlí. 2n = 54.
LÍK/LÍKAR: Fjallastör & stinnastör. Stinnastör međ hefur sviplík kvenöx og blöđ en međ hreint karlax á stráendanum. Fjallastör ţekkist frá sótstör á leggstyttri öxum og mjórri blöđum og toppur ekki sveigđur eđa lútandi.
"Svartfjólublár litur á vindfrćvuđum blómum er nokkuđ algengur međal norrćnna tegunda. Í axhlífum sótstarar er dökkrautt litarefni (antocyanin) sem drekkur í sig vissar ljósbylgjur og verndar laufgrćnuna í frumum gegn of mikilli sólgeislun". (Ág.H.) |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr, http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=242357060 |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Alg. um land allt en venjulega lítiđ af henni á hverjum stađ, sjaldgćf á miđhálendinu.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: N Ameríka, Grćnland, Evrópa og Asía. |
| |
|
|
|
|