Þuríður Guðmundsdóttir - Rætur Ég geng um skrúðgarða borgar
og blómin horfa á mig
litríkum framandi augum
og ilmur þeirra er alltaf nýr
Í fjarska situr fölblá gleymmérei
á fötum lítils barns
Því blágresi, holtasóley og steinbrjótur
voru blóm bernsku minnar
Og rætur þeirra
verða alltaf mínar
|
| Ættkvísl |
|
Chamerion |
| |
|
|
| Nafn |
|
latifolium |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Holub - Folia Geobot. Phytotax. 7, 1 : 86, (1972) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Eyrarrós |
| |
|
|
| Ætt |
|
Onagraceae (Eyrarrósarætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Epilobium latifolium L. Chamerion subdentatum (Rydb.) A.& D. Love Chamaenerion latifolium (L.) Sweet |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex á áreyrum og í árgljúfrum, oft í stórum breiðum. Stundum í lausum skriðum og klettum til fjalla. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rauðfjólublár |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ág. |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.15-0.25 (-0.40) m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Upp af jarðstönglum vaxa margir, smádúnhærðir, blaðmargir stönglar,15-25(-40) sm á hæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin eru þykk, blágræn, gagnstæð, lensulaga, snögghærð, heilrend eða með óglöggar, gisnar tennur, 20-40 mm löng og 4-10 mm á breidd.
Blómin rauðfjólublá, stór, fjórdeild, 3-4 sm í þvermál, yfirsætin í fáblóma klasa. Krónublöðin öfugegglaga allt að 3 sm á lengd. Bikarblöðin dökkrauðblá, lensulaga, oddmjó, gis- og stutthærð. Fræflar 8 og ein afar löng (3-6 sm) fjórblaða, fíndúnhærð, rauð fræva með einum stíl. Aldin er 6-7 sm hýði sem er allgilt og myglugrátt á litinn. Blómgast í júlí.
LÍK/LÍKAR: Sigurskúfur. Eyrarrósin er mun lægri og með stærri blóm og blómfærri blómklasa.
Ath.: Gamla nafn eyrarrósar Epilobium latifolium L. er enn löggilt í sumum nafnagrunnum, t.d. í IOPI (USDA 1996). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
?Fræullina má nota til þess að stoppa með föt, spinna úr henni eða hafa í kveiki. Marin blöð voru lögð yfir opin sár, því að hún er samandragandi. Seyði af henni læknar höfuðverk, stillir blóðnasir og blóðgang og þurrkaðar rætur henmar lækna blóðuppgang, að því sagt er í gömlum ritum.? (Ág. H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Allvíða um land, einkum á hálendinu og meðfram ám, tiltölulega sjaldgæf á Norðvestanverðu landinu.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Evrópa, tempraða Asía, N Ameríka ov. |
| |
|
|
|
|