Vorið góða, grænt og hlýtt (Heinrich Heine, þýðing) Vorið góða, grænt og hlýtt,
græðir fjör um dalinn,
allt er nú sem orðið nýtt,
ærnar, kýr og smalinn.
Kveður í runni, kvakar í mó
kvikur þrastasöngur;
eins mig fýsir alltaf þó:
aftur að fara í göngur.
|
| Ættkvísl |
|
Chamerion |
| |
|
|
| Nafn |
|
latifolium |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Holub - Folia Geobot. Phytotax. 7, 1 : 86, (1972) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Eyrarrós |
| |
|
|
| Ætt |
|
Onagraceae (Eyrarrósarætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Epilobium latifolium L. Chamerion subdentatum (Rydb.) A.& D. Love Chamaenerion latifolium (L.) Sweet |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex á áreyrum og í árgljúfrum, oft í stórum breiðum. Stundum í lausum skriðum og klettum til fjalla. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rauðfjólublár |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ág. |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.15-0.25 (-0.40) m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Upp af jarðstönglum vaxa margir, smádúnhærðir, blaðmargir stönglar,15-25(-40) sm á hæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin eru þykk, blágræn, gagnstæð, lensulaga, snögghærð, heilrend eða með óglöggar, gisnar tennur, 20-40 mm löng og 4-10 mm á breidd.
Blómin rauðfjólublá, stór, fjórdeild, 3-4 sm í þvermál, yfirsætin í fáblóma klasa. Krónublöðin öfugegglaga allt að 3 sm á lengd. Bikarblöðin dökkrauðblá, lensulaga, oddmjó, gis- og stutthærð. Fræflar 8 og ein afar löng (3-6 sm) fjórblaða, fíndúnhærð, rauð fræva með einum stíl. Aldin er 6-7 sm hýði sem er allgilt og myglugrátt á litinn. Blómgast í júlí.
LÍK/LÍKAR: Sigurskúfur. Eyrarrósin er mun lægri og með stærri blóm og blómfærri blómklasa.
Ath.: Gamla nafn eyrarrósar Epilobium latifolium L. er enn löggilt í sumum nafnagrunnum, t.d. í IOPI (USDA 1996). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
?Fræullina má nota til þess að stoppa með föt, spinna úr henni eða hafa í kveiki. Marin blöð voru lögð yfir opin sár, því að hún er samandragandi. Seyði af henni læknar höfuðverk, stillir blóðnasir og blóðgang og þurrkaðar rætur henmar lækna blóðuppgang, að því sagt er í gömlum ritum.? (Ág. H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Allvíða um land, einkum á hálendinu og meðfram ám, tiltölulega sjaldgæf á Norðvestanverðu landinu.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Evrópa, tempraða Asía, N Ameríka ov. |
| |
|
|
|
|