Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Comastoma |
| |
|
|
| Nafn |
|
tenellum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Rottb.) Toyok., Bot. Mag. (Tokyo) 74 : 198 (1961) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Maríuvendlingur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Gentianaceae (Maríuvandarætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Comastoma dichotomum (Pall.) Holub
Gentiana dichotoma Pall.
Gentiana tenella Rottb.
Gentianella dichotoma (Pall.) Harry Sm.
Gentianella tenella (Rottb.) Börner
Lomatogonium tenellum (Rottb.) A |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Einær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í þurrum óræktarmóum, grónum grundum og völlum, einkum meðfram lækjum og ám. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Ljósfjólublár |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.05-0.15 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Einær jurt með marga granna dökka uppsveigða stöngla, 5-15 sm á hæð. Öll plantan er meira eða minna blámenguð. Stönglar og greinar eru blaðlausar ofan til. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin, hárlaus, lítil, gagnstæð, oddbaugótt eða egglaga, oft blámenguð.
Blómin ljósbláleit eða fjólublá, um 1 sm á lengd, krónan oftast fjórdeild, klofin 1/4 til 1/3 niður og hvítleitir þræðir eru áberandi í blómgininu. Bikarinn er rúmlega helmingi styttri en krónan, klofinn nær niður í gegn, fliparnir breiðlensulaga til oddbaugóttir. Fræflar fjórir til fimm. Ein fræva. Aldin er sívalt, aflangt hýði sem klofnar í toppinn við þroskun.
Blómgast í júní-júlí.
Lík/líkar: Dýragras & gullvöndur. Maríuvendlingur er auðgreindur frá báðum þessum tegundum á bikarblöðunum. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Er víða í innsveitum og inn á hálendið, einkum fyrir norðan, annars sjaldgæf.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Kanada, Evrópa, Grænland, Indland, Mexíkó, Rússland, N Ameríka. |
| |
|
|
|
|