Jónas Hallgrímsson - Úr ljóðinu Dalvísa Fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
flóatetur! fífusund!
fífilbrekka! smáragrund!
yður hjá ég alla stund
uni best í sæld og þrautum;
fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
|
Ættkvísl |
|
Comastoma |
|
|
|
Nafn |
|
tenellum |
|
|
|
Höfundur |
|
(Rottb.) Toyok., Bot. Mag. (Tokyo) 74 : 198 (1961) |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Maríuvendlingur |
|
|
|
Ætt |
|
Gentianaceae (Maríuvandarætt) |
|
|
|
Samheiti |
|
Comastoma dichotomum (Pall.) Holub
Gentiana dichotoma Pall.
Gentiana tenella Rottb.
Gentianella dichotoma (Pall.) Harry Sm.
Gentianella tenella (Rottb.) Börner
Lomatogonium tenellum (Rottb.) A |
|
|
|
Lífsform |
|
Einær jurt |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Vex í þurrum óræktarmóum, grónum grundum og völlum, einkum meðfram lækjum og ám. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Ljósfjólublár |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
|
|
|
Hæð |
|
0.05-0.15 m |
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Einær jurt með marga granna dökka uppsveigða stöngla, 5-15 sm á hæð. Öll plantan er meira eða minna blámenguð. Stönglar og greinar eru blaðlausar ofan til. |
|
|
|
Lýsing |
|
Blöðin, hárlaus, lítil, gagnstæð, oddbaugótt eða egglaga, oft blámenguð.
Blómin ljósbláleit eða fjólublá, um 1 sm á lengd, krónan oftast fjórdeild, klofin 1/4 til 1/3 niður og hvítleitir þræðir eru áberandi í blómgininu. Bikarinn er rúmlega helmingi styttri en krónan, klofinn nær niður í gegn, fliparnir breiðlensulaga til oddbaugóttir. Fræflar fjórir til fimm. Ein fræva. Aldin er sívalt, aflangt hýði sem klofnar í toppinn við þroskun.
Blómgast í júní-júlí.
Lík/líkar: Dýragras & gullvöndur. Maríuvendlingur er auðgreindur frá báðum þessum tegundum á bikarblöðunum. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
|
|
|
|
Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
|
|
|
Reynsla |
|
|
|
|
|
|
|
|
Útbreiðsla |
|
Er víða í innsveitum og inn á hálendið, einkum fyrir norðan, annars sjaldgæf.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Kanada, Evrópa, Grænland, Indland, Mexíkó, Rússland, N Ameríka. |
|
|
|
|
|