Jón Thoroddsen - Barmahlíð

Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!

Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.

Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?

Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali!


Hippuris vulgaris
Ættkvísl   Hippuris
     
Nafn   vulgaris
     
Höfundur   Linnaeus, Sp. Pl. 4 (1753)
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Lófótur
     
Ætt   Hippuridaceae (Lófótsætt)
     
Samheiti   Hippuris lanceolata Retz. Hippuris melanocarpa N. Semen.
     
Lífsform   Fjölær jurt
     
Kjörlendi   Vex í votlendi, í grunnum vötnum, djúpum lækjum, síkjum og skurðum, en líka á landi og þá er hún skriðul í blautum mýrafenjum. Algeng um land allt.
     
Blómlitur   óásjáleg
     
Blómgunartími   Júlí
     
Hæð   0.20-0.60 m
     
 
Lófótur
Vaxtarlag   Nokkuð grófgerð vatnajurt. Stönglar standa að mestu upp úr vatninu, dökkgrænir, 2-3 mm gildir, holir, með kransstæðum, striklaga blöðum sem líkjast elftingu við fyrstu sýn, 20-60 sm á hæð/lengd eftir vatnsdýpi.
     
Lýsing   Í hverjum blaðkransi eru yfirleitt 8-12 striklaga eða lensulaga blöð, 1-1,5 sm að lengd á þeim hlutum stöngla sem standa upp úr, en töluvert lengri (2-3 sm) og læpulegri niðri í vatninu. Stöngulliðir styttri en blöðin. Blómin standa stök í blaðöxlunum, tvíkynja í sambýli og yfirsætin, örsmá og ósjáleg, kvenblóm ofar en karlblóm neðar. Blómhlífin einföld, í raun aðeins fjórir smásepar sem standa út úr frævunni ofanverðri. Ein fræva og einn rauður fræfill í hverju blómi. Blómgast í júlí. LÍK/LÍKAR: Flæðalófótur. Flæðalófótur er heldur lægri, 10-40 sm á hæð, með breiðari blöð (2-5 mm) og hefur aðeins fjögur til sex blöð í hverjum blaðkransi. Auk þess má geta að hann vex eingöngu á sjávarflæðum og/eða síkjum út frá þeim.
     
Jarðvegur  
     
Heimildir   1,2,3,9, HKr
     
Reynsla   "Nefnist sums staðar marhálmur, eins og fleiri vatnaplöntur. Seyði at allri plöntunni hefur reynst vel til þess að stöðva blæðingar, jafnt útvortis sem innvortis". (Ág.H.)
     
     
Útbreiðsla   Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Argentína, Ástralía, Asía, Evrópa, Indónesía, Nýja Sjáland, Grænland, Tyrkland, Taívan, N Ameríka.
     
Lófótur
Lófótur
Lófótur
Lófótur
Lófótur
Lófótur
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is