Voriđ góđa, grćnt og hlýtt (Heinrich Heine, ţýđing) Vorið góða, grænt og hlýtt,
græðir fjör um dalinn,
allt er nú sem orðið nýtt,
ærnar, kýr og smalinn.
Kveður í runni, kvakar í mó
kvikur þrastasöngur;
eins mig fýsir alltaf þó:
aftur að fara í göngur.
|
| Ćttkvísl |
|
Lamium |
| |
|
|
| Nafn |
|
purpureum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Linnaeus, Sp. Pl.: 579. 1753. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Akurtvítönn (Rauđatvítönn) |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Lamiaceae (Varablómaćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Lamium bifidum subsp. albimontanum Rech. fil. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex á röskuđum svćđum og hlađvörpum. Fremur sjaldgćf. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Purpurarauđur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hćđ |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölćr jurt, stönglar ferstrendir, fremur mjúkir, 15-30 sm á hćđ. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöđin oft rauđbláleit, mjúk og ţunn, gagnstćđ, ţéttust efst, stilkuđ, hjartalaga eđa nýrlaga, gróftennt, tennur sljóar, blöđin misstór, 1-4 sm í ţvermál.
Blómin purpurarauđ, allmörg saman úr blađöxlunum. Krónan einsamhverf, lođin ađ utan, varaskipt, 10-15 mm á lengd. Bikarinn klofinn í fimm flipa niđur ađ miđju. Bikarfliparnir nćr striklaga, oddmjóir, hćrđir, gleiđir og útstćđir. Frćflar fjórir. Frćvan međ einum stíl og frćniđ er klofiđ. Blómgast í júní-júlí.
LÍK/LÍKAR: Líkist öđrum tvítönnum sem eru slćđingar viđ bći.
Varpatvítönn (Lamium amplexicaule) hefur kringluleitari blöđ, ţau efri stilklaus og greypfćtt.
Garđatvítönn (Lamiurn molucellífolium) eru laufblöđin nýrlaga, og bikarfliparnir hlutfallslega lengri. |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
9, HKr, http://zipcodezoo.com/Plants/L/Lamium%5Fpurpureum/ |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Slćđingur sem finnst allvíđa á landinu og er líklega orđinn ílendur á höfuđborgarsvćđinu.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Antarctic, Ástralía og Nýja Sjálad, N Ameríka, N Evrópa, Kanada, Grćnland, Indland, Bali, Mexíó, Japan, Kína ov. |
| |
|
|
|
|