Ólafur Jóhann Sigurđsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ćttkvísl |
|
Viscaria |
| |
|
|
| Nafn |
|
alpina |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Ljósberi |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Caryophyllaceae (Hjartagrasaćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Silene suecica (Lodd.) Greut. & Burd.; Lycnhis alpina L., non Silene alpina Gray Steris alpina (L.) Sourková Lychnis suecica Lodd. ? basionym Lychnis alpina L. forma albiflora (Lange) Fernald Lychnis alpina L. subsp. americana (Fernald) Feilberg Agrostemma alpina (L.) Forbes Steris americana (Fernald) Ikonn. Viscaria alpina (L.) G.Don Viscaria alpina (L.) G.Don var. americana Fernald Viscaria alpina (L.) G.Don forma albiflora Lange Viscaria americana (Fernald) Buchenau |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex á melum, holtum, í klettum, ţurrum grasbölum, brekkum og flögum. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Purpurarauđur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí |
| |
|
|
| Hćđ |
|
0.05-0.15 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölćr planta 5-15 sm á hćđ. Stönglar uppréttir, blómstöngullinn öllu jafna einn, rauđleitur og standa blómin í ţéttum hnapp á stöngulendanum. Gagnstćđ, aflöng stöngulblöđ, rauđmenguđ. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöđin hárlaus, lensulaga?striklaga, odddregin, ýmist rauđ eđa grćn.
Blómin purpurarauđ, ilmandi, mörg saman í ţéttum hnapp á stöngulendum. Blómin um 1 sm á lengd, fimmdeild,. Krónublöđin klofin ađ miđju í tvo flipa, 1,5-2 sm í ţvermál. Bikarinn samblađa, klukkulaga, međ snubbóttum sepum, rauđur eins og stođblöđ blómanna. Frćflar 10, ein frćva međ 5 stílum. Blómgast í júlí.
LÍK/LÍKAR: Munkahetta (Lychnis flos-cuculi) er skyld ljósbera en miklu stćrri (20-60 sm), hefur fćrri og mun stćrri blóm, krónublöđin djúpt fjórflipuđ. Munkahettan er allvíđa í Mýrdal og undir Eyjafjöllum, annars sjaldgćf. |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,GRIN, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
"Nöfnin ilmjurt og ununarjurt eru til komin vegna anganar blóma. Önnur nöfn eru: Píknajurt, ţúsunddyggđajurt og fjallaljós". (Ág.H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Algeng um land allt.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Arktísk, N Ameríka, Evrópa |
| |
|
|
|
|