Jón Thoroddsen - Barmahlíđ
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ćttkvísl |
|
Parnassia |
| |
|
|
| Nafn |
|
palustris |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Linnaeus, Sp. Pl. 273 (1753) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Mýrasóley |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Parnassiaceae (Mýrasóleyjaćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í snöggu valllendi, mólendi, rökum flögum og ýmiss konar votlendi. Mjög algeng um land allt. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hćđ |
|
0.05-0.20 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Jurt, 5-20 sm á hćđ. Ógreindir, strendir, hárlausir stönglar, hver međ einu blađi neđan miđju og einu endastćđu blómi. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnblöđin í stofnhvirfingu, egglaga til hjartalaga, heilrend, hárlaus, oft međ litlum broddi, mjög langstilkuđ og er stilkurinn lengri en blađkan.
Blómin eru stök á stöngulendanum, 1,5-2 sm í ţvermál, Krónublöđin snubbótt, hvít međ dekkri ćđum. Bikarblöđin u.ţ.b. helmingi styttri en krónublöđin. Frćflarnir 5 međ ljósleitum-hvítum, áberandi frjóhnöppum. Ein fjórblađa frćva og fimm kambgreindir, gulgrćnleitir hunangsberar áberandi á milli frćflanna. Blómgast í júní-júlí. Í mörgum heimildum skráđ í Steinbrjótsćtt (Saxifragaceae).
LÍK/LÍKAR: Engar.
Nafniđ mýrasóley passar fremur illa viđ ţessa jurt. Hún er náskyld steinbrjótum og alls ekki af sóleyjaćtt og auk ţess má geta ađ hún vex fremur á ţurrlendi en í mýrum hérlendis. |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
"Plantan er sögđ skađleg augum en te af henni ţótti gott viđ lifrar-og miltisbólgu, kvefi og brjóstţyngslum. Lifrarurt er gamalt heiti hennar." (Ág. H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Algeng um land allt frá fjöru til fjalla.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: N Afríka, temp. Asía, Evrópa, N Ameríka, Grćnland, Arktísk |
| |
|
|
|
|