Jón Helgason - úr ljóðinu Á Rauðsgili
Hugrökk teygist á háum legg
hvönnin fram yfir gljúfravegg,
dumbrauðu höfði um dægrin ljós
drúpir hin vota engjarós.


Plantago lanceolata
Ættkvísl   Plantago
     
Nafn   lanceolata
     
Höfundur   Linnaeus, Sp. Pl. 113 (1753)
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Selgresi
     
Ætt   Plantaginaceae (Græðisúruætt)
     
Samheiti   Plantago glabriflora Sakalo Plantago lanuginosa Bast. Plantago eriophora Hoffmanns. & Link Plantago sphaerostachya (Mert. & W. D. J. Koch) Kern.
     
Lífsform   Fjölær jurt
     
Kjörlendi   Vex í gras- og blómlendi. Nokkuð víða syðst á landinu, annars mjög sjaldgæf. Selgresið er hitakær jurt sem vex aðallega í brekkum mót suðri undir Eyjafjöllum og í Mýrdal, þar sem meðalhiti er einna hæstur. Um norðanvert landið vex það eingöngu við jarðhita.
     
Blómlitur   Móleitur
     
Blómgunartími   Júlí
     
Hæð   0.15-0.35 m
     
 
Selgresi
Vaxtarlag   Stönglar hærðir, blaðlausir, uppréttir eða uppsveigðir, strendir, miklu lengri en blöðin, 15-35 sm á hæð.
     
Lýsing   Blöðin öll stofnstæð og stilklöng. Blaðkan lensulaga og smágistennt, ydd, bogstrengjótt, 5-12 sm á lengd, og 1-2 sm á breidd og dragast niður í langan, grópaðan blaðstilk sem ávallt er mun styttri en blaðkan. Blómin smá, þétt saman í stuttu, nær kringlóttu axi á löngum legg, axleggir mikið lengri en blöðin. Krónan móleit, himnukennd, 4 mm löng, klofin til miðs í fjóra flipa. Fliparnir yddir. Bikarblöðin um 2-3 mm á lengd, dökkbrún efst, himnukennd neðan til með grænni miðtaug. Fræflar fjórir, frjóhirslur gulhvítar (stundum dökkgular), 2-3 mm á lengd. Frævan með einum, alllöngum stíl. Blómgast í júlí. 2n=12. LÍK/LÍKAR: Engar.
     
Jarðvegur  
     
Heimildir   1,2,3,9, HKr
     
Reynsla   "Hefur sömu áhrif og græðisúra. Nöfnin fuglatunga, sauðatunga og svínarót hafa verið höfð um tegundina". (Ág. H.)
     
     
Útbreiðsla   Algengt undir Eyjafjöllum, Vestmannaeyjum og Mýrdal. Annars aðeins sem sjaldæfur slæðingur við jarðhita, þó ílent í köldum jarðvegi í nágrenni við Reyki í Fnjóskadal. Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Argentína, Bhutan, Bolívía, Brasilía, Kanada, N Ameríka, Evrópa, Ástralía, Chíle, Kongó, Kosta Ríka, Dominisak Lýðveldið, Equador, Eþíópía, Grikkland, Grænland, Haiti, Indland, Ísrael, Jamaika, Japan, Líbanon, Mexíkó, Marokkó, Nýja Sjáland, Pakistan, Nýja Gínea, Perú, S Afríka, Taívan, Tanzanía, Tyrkland, Túrkmenistan, N Ameríka og Venesúela.
     
Selgresi
Selgresi
Selgresi
Selgresi
Selgresi
Selgresi
Selgresi
Selgresi
Selgresi
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is