Jón Helgason - Úr ljóđinu Áfangar Séð hef ég skrautleg suðræn blóm
sólvermd í hlýjum garði;
áburð og ljós og aðra virkt
enginn til þeirra sparði;
mér var þó löngum meir í hug
melgrasskúfurinn harði,
runninn upp þar sem Kaldakvísl
kemur úr Vonarskarði.
|
| Ćttkvísl |
|
Argentina |
| |
|
|
| Nafn |
|
anserina |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Rydb. - Mem. Dept. Bot. Columbia Coll. 2, 159. 1898. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Tágamura (silfurmura) |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Rosaceae (Rósaćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Argentina argentea Rydb. Argentina vulgaris Lam. Dasiphora anserina (L.) Raf. Fragaria anserina (L.) Crantz Potentilla argentina Huds. Potentilla egedii Wormsk. ex Oeder Potentilla yukonensis Hultén Potentilla egedii subsp. yukonensis (Hultén) Hultén Argentina anserina var. concolor (Ser.) Rydb. Potentilla anserina var. vulgaris Hayne Potentilla anserina var. yukonensis (Hultén) B.Boivin |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í sendnum jarđvegi einkum nćrri sjó eđa međfram ám. Finnst einnig í graslendi, engjum, högum, vegköntum, hlađvörpum og órćktarlandi. Algeng á láglendi en fátíđari eđa sjaldséđ upp til heiđa og dala. (Finnst upp 2400 m hćđ erlendis). |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hćđ |
|
0.05-0.15 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Stönglar langir, jarđlćgir, renglulegir og oft rauđleitir. Ţeir skjóta rótum međ nokkru millibili og á ţeim stöđum koma upp nýjar blađhvirfingar. Geta renglur orđiđ mjög langar eđa allt ađ 90 sm á lengd. Blómstönglar 5-15 sm á hćđ. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöđin stilkstutt, stakfjöđruđ međ 5-12 pörum smáblađa. Smáblöđin öfugegglaga eđa lensulaga, gróftennt, ţétt-silfurhćrđ á neđra borđi, stundum einnig silfurhćrđ á efra borđi en ţá í mun minna mćli. Fremstu smáblöđin stćrst en minnka eftir ţví sem nćr dregur blađstilk,
Blómin fimmdeild, gul, stakstćđ á uppsveigđum, mjúkhćrđum, löngum, leggjum. Krónublöđin öfugegglaga u.ţ.b. helmingi lengri en bikarinn, 2-2,5 sm í ţvermál. Bikarinn grćnn, tvöfaldur. Fimm mjóir utanbikarflipar á milli bikarblađanna, yfirleitt jafnlangir eđa heldur lengri en bikarblöđin. Margir frćflar og margar frćvur.
LÍK/LÍKAR: Engar. Blómgast í júní.
Í eldri flórum og mörgum öđrum heimildum sem Potentilla anserina L. - Sp. pl. 1: 495. 1753 |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
?Gömul og víđkunn lćkningaplanta, og voru allir hlutar hennar notađir, rćtur, stönglar, blöđ og frć. Gćta verđur ţess ađ geyma ţurrkuđ blöđ á ţurrum stađ, ţví ađ annars draga ţau til sín raka loftsins og skemmast. Jurtin ţótti barkandi, svitadrífandi, uppleysandi og styrkjandi og brúkađist ţví viđ niđurgangi, blóđlátum og gikt. Duft at rótum og blöđum var selt í hylkjum í Ţýskalandi á heimsstyrjaldarárunum síđari sem lyf viđ sárum tíđaverkjum. Hefur og slakandi áhrif á vöđva líkamans. Rćtur, seyddar í vatni og mjólk eđa malađar, voru hafđar til manneldis. Í gamalli lćkningabók segir, ađ viđ slćmsku í maga sé ráđ ađ bađa sitjandann í seyđi af urtinni eđa trođa henni í skóinn sinn. Silfurmura er annađ nafn á tegundinni.? (Ág. H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Algeng einkum međ ströndum fram, sjaldgćf á miđhálendinu.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: |
| |
|
|
|
|