Halldór Laxness

"Blóm eru ódauðleg... þú klippir þau í haust og þau vaxa aftur í vor, - einhversstaðar."

Betula kenaica
Ættkvísl   Betula
     
Nafn   kenaica
     
Höfundur   W.H. Evans
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Alaskabjörk
     
Ætt   Bjarkarætt (Betulaceae)
     
Samheiti   Betula kamtschatica (Regel) V. N. Vassiljev v. kenaica (W. H. Evans) C. A. Jansson; B. neoalaskana Sargent v. kenaica (W. H. Evans) B. Boivin; B. papyrifera Marshall v. kenaica (W. H. Evans) A. Henry
     
Lífsform   Tré
     
Kjörlendi   Sól
     
Blómlitur   Grænleitur til kakóbrúnn
     
Blómgunartími   Síðla vors
     
Hæð   7-10 m
     
Vaxtarhraði   Hraðvaxta
     
 
Vaxtarlag   Tré allt að 12 m hátt í heimkynnum sínum, krónan mjó. Vex hratt, en er skammlíf. Börkur dökkrauðbrúnn, verður stundum bleikleitur eða gráhvít, sléttur, fullþroskaður flagnar hann í þunnar flögur, korkblettir dökkir, láréttir. Ársprotarnir hvorki með bragð né ilm, lítt eða dálítið dúnhærð, oft með kvoðukirtla á strjálingi.
     
Lýsing   Laufblaðkan egglaga, tennt, með 2-6 pör af æðastrengjum 4-5(-7,5) × 2,5-4,5 sm, grunnur bogadreginn til fleyglaga, jaðrar gróf-tvísagtennt til tennt, tennur tiltölulega hvassar, hvassydd til stuttoddregin, neðraborð lítt eða dálítið dúnhærð einkum eftir aðalæðastrengnum og í vikjum æðastrenganna, oft með kvoðukirtla á strjálingi. Blómin eru einkynja (hvert einstakt blóm er annað hvort karlkyns eða kvenkyns en bæði kynin er að finna á sömu plöntunni. Vindfrævun. Þroskaðir kvenreklar uppréttir til næstum hangandi, sívalir 2-5 × 0,5-1 sm, með fræ á stangli á haustin, hreistur randhærð, flipar skiptast um miðju, næstum jafnlangir mjög útstæðir, hnotir með vængi, sem eru jafn breiðir til dálítið mjórri en fræið, breiðastur um miðju, nær ekki upp fyrir fræið. Þessi tegund er náskyld næfurbjörk (B. papyrifera) og er ef til vill ekki annað en undirtegund þeirrar tegundar. Myndar auðveldlega blendinga með öðrum tegundum ættkvíslarinnar (Betula).
     
Heimkynni   Norðvestur N-Ameríka – Alaska.
     
Jarðvegur   Þrífst best í framræstum leirkenndum, fremur rökum jarðvegi. Þolir rakan jarðveg sem og magran og þungan. Nokkuð vindþolin. Sýrustig skiptir ekki máli.
     
Sjúkdómar   Tréð er mjög viðkvæmt fyrir hunangssvepp.
     
Harka   2
     
Heimildir   = 1, http://www.pfaf.org
     
Fjölgun   Sáning, sumargræðlingar
     
Notkun/nytjar   Sem stakstæð tré, í þyrpingar, í raðir.
     
Reynsla   Vex vel t. d. í Kjarnaskógi og hefur náð þar 4-6 m hæð, einnig talið að nokkur gömul tré séu í Gróðrastöðinni gömlu á Akureyri og í Ránargötu 3 (af fræi safnað af Jóni Rögnvaldssyni, sem fór oftar en einu sinni vestur um haf á árum áður) - þarf að skoða betur!
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is