Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Sagina |
| |
|
|
| Nafn |
|
saginoides |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Karsten, Deutsche Fl.: 539. 1882. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Langkrækill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Caryophyllaceae (Hjartagrasaætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Sagina linnaei C. Presl
Sagina macrocarpa (Reichenb.) J. Mal'y
Sagina saxatilis Wimmer, Fl. Schlesien: 75. 1840.
Spergella saginoides (L.) Reichenb.
Spergula micrantha Bunge in Ledeb., Fl. Altaica 2: 183. 1830.
Spergula saginoides L. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í grónum bollum og gilbrekkum, á eyrum og í flögum, gjarnan í leirbornum jarðvegi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.03-0.08 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Ljósgræn og hárlaus jurt sem vex í þéttum og flötum þúfum, 3-8 sm á hæð. Stönglar grænir, læpulegir, grannir, gjarnan jarðlægir og rótskeyttir en uppsveigðir til enda. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðingagnstæð og í stofnhvirfingu, strik- eða allaga, 4-10 mm á lengd og innan við 1 mm á breidd, með stuttum, gagnsæjum broddi.
Blómin hvít, 4-5 mm í þvermál, oftast fimmdeild (stöku sinnum eru blómin með fjórum krónublöðum), blómleggir ávallt miklu lengri en efstu stöngulliðir og er plantan auðþekkt á því. Blóm drúpa fyrir blómgun en réttast síðan upp. Krónublöðin ívið styttri eða jafnlöng bikarblöðunum og opnast blómin aðeins í sólskini. Bikarblöð snubbótt og himnurend. Fræflar 10. Frævan með fjórum til fimm stílum. Hýðið egglaga, fimmtennt. Blómgast í júní-júlí.
LÍK/LÍKAR: Skammkrækill & broddkrækill. Langkrækill auðþekktur frá skammkrækli á fimmdeildum blómum sem breiðast aðeins út í sólskini og þar að auki má benda á að bikarblöðin lykja þétt að aldininu þegar það er þroskað og blómleggir eru oftast töluvert lengri.
Broddkrækill (Sagina subulata) líkist langkrækli, en þekkist á því að blöðin enda í mun lengri broddi (-1/2 mm), auk þess sem hann er meira eða minna kirtilhærður. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Nytjar |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Algengur, einkum norðanlands og á miðhálendinu.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Evrópa, Kanada, Kína, Japan, Grænland, Mexíkó, Marokkó, Rússland, Viet Nam, N Ameríka. |
| |
|
|
|
|