Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ćttkvísl |
|
Sparganium |
| |
|
|
| Nafn |
|
angustifolium |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Michx., Fl. Bor.-Amer. 2 : 189 (1803) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Trjónubrúsi |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Sparganiaceae (Brúsakollsćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Sparganium affine W.Schnizl.
Sparganium acaule (Beeby) Rydb.
Sparganium emersum Rehmann
Sparganium multipedunculatum (Morong) Rydb.
Sparganium natans L.
Sparganium natans var. angustifolium (Michx.) Pursh |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr vatnaplanta |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í tjörnum, vötnum, skurđum og litlum stöđuvötnum. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
|
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí |
| |
|
|
| Hćđ |
|
0.30-0.75 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölćr jurt međ skriđulum jarđstöngli og tvíhliđstćđum blöđum, sem oft eru fljótandi, stönglar grannir og linir, 30-75 sm á lengd. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Bćđi blöđin og stođblöđin eru löng og mjó og fljóta ofan á vatninu. Blöđin eru flöt, bandlaga, 6-50 sm á lengd, ţau neđri lengri og 2-5 mm á breidd, ţau efri styttri, 6-10 mm á breidd viđ blađfótinn.
Blómin einkynja, í hnöttóttum kollum ofan til á stönglum sem oft rísa örlítiđ upp frá yfirborđinu, karlblóm í ţeim efstu, en kvenblóm í 2-3 ţeim neđri, neđstu kollarnir oft á löngum stilk. Karlkollarnir einn til ţrír, ţétt saman, frjóţrćđir um 5 mm á lengd en frjóhnappar ađeins um 1 mm í ţvermál. Frćflar ţrír í hverju karlblómi og ein frćva í hverju kvenblómi. Fullţroska kvenkollar verđa um 1-1,5 sm í ţvermál. Blómhlífarblöđin brúnleit, himnukennd og lítt áberandi. Karlkollarnir oftast visnir og fallnir vđ aldinţroska. Ald¬iniđ egglaga, langgárótt, mógrćnt eđa dökkbrúnt, međ mitti, 3-5 mm á lengd međ alllangri trjónu. Blómgast í júlí.
LÍK/LÍKAR: Tjarna- og mógrafabrúsi. Mógrafabrúsinn hefur minni kolla en trjónubrúsinn og styttri, trjónulaus aldin. |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Fremur sjaldgćfur en fundinn á víđ og dreif um landiđ, einna algengust á Norđaustur- og Austurlandi.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Kanada, Evrópa, Fćreyjar, Grćnland, Mexíkó, Rússland, N Ameríka. |
| |
|
|
|
|