Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Viola |
| |
|
|
| Nafn |
|
epipsila |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Ledeb., Index Sem. Horti Dorpat. : 5 (1820) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Birkifjóla (Kjarrfjóla) |
| |
|
|
| Ætt |
|
Violaceae (Fjóluætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Viola suecica Fries |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í deiglendi á grösugum völlum, grasmóum og kjarrlendi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Ljósfjólublár |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí-júní |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.04-0.15 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Stönglar jarðlægir og uppfrá þeim vaxa blóm og blöð, 4-10 (-15) sm á hæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufin stilklöng, oftast gishærð á neðra borði eða báðum megin. Blaðkan grunnbogtennt, breiðhjartalaga.
Blómin lútandi, ljósfjólublá, oft með áberandi dökkum æðum, sporinn samlitur krónunni. Krónan einsamhverf. Bikarblöðin snubbótt, græn, með ljósum himnufaldi. Ein fræva og fimm rauðbrúnir fræflar.
Aldinið þrístrent hýði sem klofnar í þrjá geira við þroskun. Örsmá forblöð ofarlega á blómstönglinum. Blómgast í maí-júní.
LÍK/LÍKAR: Birkifjóla er mjög lík mýrfjólu. Auðgreindar hvor frá annarri á því að tvö forblöð á blómstilk eru fyrir ofan miðju stönguls birkifjólunnar og blöð hennar eru hjartalaga og gishærð á neðra borði. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Fremur sjaldgæf en er þó allvíða á landræna svæðinu á austanverðu Norðurland og á Héraði. Ófundin utan þess.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Kanada, Skandinavía, Þýskaland, Mexíkó, Pólland, Rúmenía, N Ameríka. |
| |
|
|
|
|