Jón Thoroddsen - Barmahlíđ
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
Veronica anagallis-aquatica
Ćttkvísl |
|
Veronica |
|
|
|
Nafn |
|
anagallis-aquatica |
|
|
|
Höfundur |
|
Linnaeus, Sp. Pl. : 12 (1753) |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Laugadepla |
|
|
|
Ćtt |
|
Scrophulariaceae (Grímublómaćtt) |
|
|
|
Samheiti |
|
Veronica anagallidiformis Boreau
Veronica anagallis auct.
Veronica espadamae Pau
Veronica lysimachioides Boiss.
Veronica maresii Sennen
Veronica minniana Merino
Veronica reyesana Pau & Merino |
|
|
|
Lífsform |
|
Fjölćr jurt (eiginlega sígrćn) |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Vex viđ laugar og í volgum lćkjum. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Ljósfjólublár |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst |
|
|
|
Hćđ |
|
0.10-0.50 m |
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Jurt, 10-50 sm á hćđ. Stönglar oftast uppréttir og nćr ferstrendir. Fljóta stundum í vatni. |
|
|
|
Lýsing |
|
Laufblöđin gagnstćđ, stilklaus, nćr hárlaus, heilrend eđa međ örsmáum tannörđum, egglaga eđa breiđoddbaugótt, 2-8 sm á lengd.
Blóm í gagnstćđum klösum úr blađöxlum. Klasarnir langir, gisblóma eru međ strjálum kirtilhárum, en annars eru stönglar og blöđ hárlaus. Blómleggir međ stuttum kirtilhárum, 3-6 mm á lengd. Blómin ljósfjólublá, 4-5 mm í ţvermál. Krónan međ fjórum misstórum krónublöđum. Bikarblöđin grćn, breiđoddbaugótt, 2-3 mm á lengd. Tveir frćflar. Ein frćva međ einum stíl, aldiniđ heldur styttra en bikarblöđin. Blómgast í júlí-ágúst.
LÍK/LÍKAR: Auđgreind frá öđrum deplum á hárlausum og stórblöđóttum sprotum og gagnstćđum blómklösum. |
|
|
|
Jarđvegur |
|
|
|
|
|
Heimildir |
|
2,3,9, HKr |
|
|
|
Reynsla |
|
"Sé rótarduft af plöntunni tekiđ í nefiđ, styrkir ţađ höfuđ og sjón; seyđi af plöntunni hreinsar gömul og ill sár, eins og segir í gömlum ritum." (Ág.H.) |
|
|
|
|
|
|
Útbreiđsla |
|
Mjög sjaldgćf, ađeins viđ jarđhita á fáeinum stöđum, mest á Suđurlandi.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Argentína, Armenía, Ástralía, Evópa, Bólivía, Brasilía, Kanada, Chad, Chile, Kína, Honduras, Ísrael, Sikiley, Japan, Jórdan, Kenýa, Líbanon, Lesotho, Mexíkó, Nýja Sjáland, Perú, Azoreyjar, Saudi Arabía, Sýrland, Tanzania, Turkmenistan, N Ameríka. |
|
|
|
|
|