Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Vicia |
| |
|
|
| Nafn |
|
sepium |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Linnaeus, Sp. Pl. : 737 (1753) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Giljaflækja |
| |
|
|
| Ætt |
|
Fabaceae (Ertublómaætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Wiggersia sepium (L.) P. Gaertn., B. Mey. & Scherb.
Vicia sepium var. eriocalyx Celak.
Vicia sepium var. montana W. D. J. Koch
Vicia sepium var. sepium |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Graslendi og kjarr. Einkum í Mýrdal. Mjög sjaldgæf annars staðar. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Ljósfjólublár |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.15-0.40 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær planta með granna, gárótta, stöngla, 15-40 sm á hæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin eru fjöðruð með 5-7 blaðpörum. Smáblöðin mjóegglaga, snubbótt í endann en þó broddydd, gis- og stutthærð. Endasmáblöðin eru ummynduð í vafþræði sem vefjast utan um greinar nágrannajurta.
Blómin eru einsamhverf, í einhliða, leggstuttum, aðeins þriggja til fimm blóma klösum, svipuð að gerð og hjá umfeðmingi og álíka stór. Bikarinn gishærður, klukkulaga með 5 hvassyddum tönnum.
Blómgast í júlí-ágúst.
LÍK/LÍKAR: Líkist umfeðmingi. Einkenni giljaflæku eru þau að blöðin eru aðeins með 5-7 smáblaðpörum og axlablöðin eru stór. Blómin ljósari í blómfáum, legglausum eða stuttleggjuðum klösum. Auk þess eru smáblöðin snubbótt í endann með hárfínum broddi. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Allvíða syðst á landinu, Vestmannaeyjum, undir Eyjafjöllum og í Mýrdal, annars staðar á nokkrum stöðum sem slæðingur.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Temp. Asía, Evrópa og víða ílend. |
| |
|
|
|
|