Málsháttur Mjór er mikils vísir.
|
Ćttkvísl |
|
Rosa |
|
|
|
Nafn |
|
|
|
|
|
Höfundur |
|
|
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
'Örträsk' |
|
|
|
Höf. |
|
(Arboretum Norr 1999) Svíţjóđ. |
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Ígulrós, garđarós |
|
|
|
Ćtt |
|
Rósaćtt (Rosaceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
Rosa 'Örtelius'. |
|
|
|
Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Sól - léttur hálfskuggi. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Bleikur. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júlí og fram á haust. |
|
|
|
Hćđ |
|
Allt ađ 250 sm |
|
|
|
Vaxtarhrađi |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Foreldrar: Líklega einhver ofkrýnd ígulrós og Rosa majalis.
Ţetta er ígulrósarblendingur. Runninn er kröftugur, verđur 250 m hár og álíka breiđur, blómviljugur, lotublómstrandi og blómstrar frá júlíbyrjun og fram í frost. |
|
|
|
Lýsing |
|
Myndar mikiđ af rótarskotum. Blómin eru bleik, hálffyllt-fyllt, 7-8 sm í ţvermál, ilmar, ilmur góđur og miđlungi sterkur. Stöku krónublađ fćr ljósa rönd. Stilkar mjög ţyrnóttir, ţyrnar mislangir. Laufin hrukkótt. Nýpur hnöttóttar og kröftugar, appelsínurauđar, axlablöđin verđa rauđ.
|
|
|
|
Heimkynni |
|
Yrki. |
|
|
|
Jarđvegur |
|
Frjór, vel framrćstur, međalvökvun. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
|
|
|
|
Heimildir |
|
Lars Ĺke Gustavsson bls. 344,
http://www.altomtradgarden.se,
http://www.garđurinn.is,
http://www.ortrask.se,
http://www.pom.info
|
|
|
|
Fjölgun |
|
Grćđlingar, stinga upp rótarskot. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Rósin er ţekkt frá ţorpinu Örträsk i Lappland síđan fyrir aldamótin 1900. Rósin er venjulega nefnd "Örträskrósin" og stundum líka undir nafninu 'Örtelius' sem minnir á bréfberann Viktor Örtelius, sem líklega var fyrstur manna til ađ rćkta rósina. Fólk frá Arboretum Norr tók eftir henni eftir 1990 og létu skrá hana sem yrki og síđan er hún til í verslun í nokkru mćli. ε
|
|
|
|
Reynsla |
|
Reynd hérlendis. Harđgerđ. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
|
|
|
|
Útbreiđsla |
|
AĐRAR UPPLÝSINGAR:
Rósasérfrćđingurinn Lars-Ĺke Gustavsson hefur endurunniđ sitt stóra rit: “Rosor för nordiska trädgĺrdar" (Natur&Kultur) og eftir DNA rannsóknir á róshlutum af Örträsk-rósinni sem hann tók međ sér frá Örträsk ţegar hann var ţar sumariđ 2006 hefur hann nú rósina međ ţi ţeim hluta sem fjallar um runnarósir. Ţađ er sönnun ţess ađ rósin er sérstök. Lars-Ĺke Gustavsson hefur tengsl viđ Alnarp á Skáni og er sérstaklega áhugasamur um gömul rósayrki. Rósinni er lýst í fyrsta hluta bókar hans og ţar er líka kafli sem fjallar um umhirđu og notkun.
|
|
|
|
|
|