Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Caragana |
| |
|
|
| Nafn |
|
frutex |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) K. Koch. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Þófakergi |
| |
|
|
| Ætt |
|
Ertublómaætt (Fabaceae) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Runni |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí-júní |
| |
|
|
| Hæð |
|
1-3 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Uppréttur runni, með ofanjarðarrenglur, greinar grannar, gulleitar, hárlausar. Ársprotar grannir, gulleitir, hárlausir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf með legg, smálaufa 4, öfugegglaga, næstum fingurlaga, 2 sm löng, dökkgræn, þunn, aðalstrengur laufa allt að 1,5 sm langur, stundum langær. Laufleggur og axlablöð dálítið þyrnótt. Blóm allt að 1-3, stór, gul, blómskipunarleggir allt að 2 sm, bikar allt að 1,5 sm, bjöllulaga, dálítið hliðskakkur neðst, tennur breiðþríhyrndar. Króna allt að 2,5 sm. Aldinin/fræbelgirnir 4×0,3 sm, pípulaga, dálítið flöt, hárlaus. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
S Rússland til Turkestans og Síberiu. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
Z2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,7 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sumargræðlingar, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í raðir, í blönduð beð, í þyrpingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum eru til tvær plöntur gamlar undir þessu nafni, sem þrífast vel, kala ekkert og blómstra.
Hefur verið mjög lengi í ræktun í LA (alveg frá tíma Jóns Rögnvaldssonar). Hefur þrifist vel (k. 0-1 flest ár). Auðþekkt frá garðakergi (baunatré) á því að smáblöðin eru aðeins 4 í stað 8-12. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Nokkur yrki í ræktun erlendis, td. 'Biflora' með 2 og 2 blóm saman, 'Latifolia' með stærri blöð dökkgræn og glansandi á efra borði, 'Macrantha' stærri blóm og 'Globosa' með þétt kúlulaga vaxtarlag. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|