Sigfús Daðason - Vængjasláttur Akureyri
mjög skreytt
reynitrjám.
Sá sem gengi um bæinn
á septemberkvöldi:
dimmur skuggi innfjarðarins
fylgdi honum á aðra hönd hvar sem hann færi,
lifandi, kvikur!
Sálarspegill!
Heilagur lundur
rís í hæðir.
Og gangi maður í lundinn
er hann þar einn með sjálfum sér.
Það gustar um limið
og fuglarnir í björtum trjákrónunum
fælast skóhljóð einmanans
og hviðra með vængjaslætti
yfir höfði hans og úti í myrkrinu.
Og upp fyrir honum rennur þá: hvílík
sú dýrð sem einmananum hlotnast.
|
| Ættkvísl |
|
Rosa |
| |
|
|
| Nafn |
|
woodsii |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Lindl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Valrós |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
R. sandbergii Greene, R. maximuliani Nees., R. deserta (Lunell), R. fimbriatula (Greene), R. Macounii (Rydberg). |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Djúpbleikur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
150-200 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Villirós. Uppréttur, einblómstrandi runni, 150-200 sm hár, stilkar rauðleitir verða seinna gráir. Þyrnar fjölmargir grannir, beinir eða ögn bognir, fáir á blómstrandi greinum. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Smálauf 5-7, öfugegglaga til oddbaugótt, 1-3 sm löng hvass-sagtennt, tennur einfaldar, neðan fínhærð og bláleit. Axlablöð mjó, heilrend til ögn sagtennt, engir kirtlar. Blóm djúpbleik, 1-3 talsins, ilma mikið, léttur villirósailmur, 3,5-4 sm breið leggur og bikar sléttur. Nýpur skrautlegar, hnöttóttar, um 1 sm í þvermál, oftast með greinilegan háls, rauðgljáandi, eru lengi á runnanum. Mjög breytileg tegund.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
V & M N-Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór, vel framræstur, meðalrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
Z4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
Krüssmann, G. 1978: Handbuch der Laubgeholze. Band III Berlin - Hamburg,
http://www.rose-roses.com/rosepages,
http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm
|
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, skipting á rótarskotum þegar plantan er í dvala, sveiggræðsla. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í trjá og runnabeð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Valrósinni var sáð í Lystigarðinum 1990, gróðursett í beð 1994, kelur fremur lítið, fá blóm. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|