Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Picea |
| |
|
|
| Nafn |
|
sitchensis |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Bong.) Carr. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Sitkagreni |
| |
|
|
| Ætt |
|
Þallarætt (Pinaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
P. sitkaensis Mayr. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Sígrænt tré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól eða hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Kk reklar gulir, kvk reklar rauðir. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí-júní. |
| |
|
|
| Hæð |
|
Allt að 40 m erlendis. |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Tré, allt að 40 m hátt, getur orðið allt að 60 m hátt í heimkynnum sínum. Króna breið-keilulaga með grannar, láréttar, útstæðar greinar, seinna verður krónan mjög breið. Börkur dökkrauðbrúnn, flagnar með þunnum hreistrum. Ársprotar gulbrúnir, ljósari en brumin, stinnir, djúprákóttir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Brum ljósbrún, ydd, keilulaga, kvoðug. Brumhlífar aðlægar, þær neðstu smáar. Barrnálar stífar, þéttstæðar, 15-25 mm langur, geislastæður á láréttum greinum, skiptast þær þó neðan á greinunum, með stingandi odda, flatar í þversnið, ögn kjalaðar neðan og silfurhvítar vegna 2 loftaugaranda, sem hvor er úr 6-8 loftaugaröðum. Nálarnar eru bogadregnar ofan og glansandi grænar með ógreinilegum slitróttum loftaugaröðum. Könglar sívalir-ílangir, 6-10 sm langir, fölrauðleitir til gulbrúnir. Köngulhreistur lang-tígullaga, þunn og auðsveigð. Jaðar með óreglulegar tennur, bylgjaðar. Fræ brún, 2-3 mm löng, vængur 7-8 mm langur. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
N Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Fremur frjór, rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
7 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
7, H.Kr. 2010 Íslenska plöntuhandbókin |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Sem stakstætt tré, í þyrpingar, í raðir, í limgerði og víðar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum eru til nokkur, misgömul tré, sem þrífast vel, undantekning ef kal sést á einhverju þeirra.
Sitkagreni er farið að sá sér út á nokkrum stöðum á Íslandi. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Tré sem þrífst best í rökum til votum, sendnum jarðvegi og svölu loftslagi, þolir líka vind. |
| |
|
|
|
|