Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Betula |
| |
|
|
| Nafn |
|
utilis |
| |
|
|
| Höfundur |
|
D. Don |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Snæbjörk |
| |
|
|
| Ætt |
|
Bjarkarætt (Betulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Tré |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Grænleitur til kakóbrúnn |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-13 m (- 20 m) |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Hraðvaxta |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Tré, allt að 20 m hátt í heimkynnum sínum. Börkur þunnur, flagnar í láréttar pappírslíkar ræmur (næfra), bleikar til appelsínubrúnar, með hvítt hrím. Ársprotar rauðbrúnir að haustinu, þétt-kirtilhærðir, grá-langhærðir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufin 5-12 × 3-7 sm, egglaga, fremur gróf-sagtennt, tennur misstórar. Laufin oddregin, grunnur bogadreginn til breið-fleyglaga, dökkgræn ofan, ljósari neðan, gullgul að haustinu, leðurkennd, hárlaus til lítið eitt hærð ofan, hærð á æðastrengjunum á neðra borði. Æðastrengir í 10-14 pörum, upphleyptir á neðra borði. Laufleggir 2-3 sm, dúnhærðir. Blómin eru einkynja (hvert einstakt blóm er annað hvort karlkyns eða kvenkyns en bæði kynin er að finna á sömu plöntunni). Vindfrævun. Karlreklar allt að 12 sm. Þroskaðir kvenreklar 2,5-3,5 sm × 10-12 mm, útstæðir til hálfhangandi, sívalir, rekilhreistur dúnhærð, miðflipinn bogadreginn ofan, lengri en hliðafliparnir. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Himalaja |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, sendinn jarðvegur til meðalþungur, helst vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Trén eru mjög viðkvæm fyrir hunangssvepp. |
| |
|
|
| Harka |
|
Z8 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, http://www.pfaf.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, sumargræðlingar |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í beð, í raðir, í þyrpingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni sem var sáð til 1990, gróðursett í beð 1992, hefur kalið lítillega gegnum árin.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|