Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Betula |
| |
|
|
| Nafn |
|
utilis |
| |
|
|
| Höfundur |
|
D. Don |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Snæbjörk |
| |
|
|
| Ætt |
|
Bjarkarætt (Betulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Tré |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Grænleitur til kakóbrúnn |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-13 m (- 20 m) |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Hraðvaxta |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Tré, allt að 20 m hátt í heimkynnum sínum. Börkur þunnur, flagnar í láréttar pappírslíkar ræmur (næfra), bleikar til appelsínubrúnar, með hvítt hrím. Ársprotar rauðbrúnir að haustinu, þétt-kirtilhærðir, grá-langhærðir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufin 5-12 × 3-7 sm, egglaga, fremur gróf-sagtennt, tennur misstórar. Laufin oddregin, grunnur bogadreginn til breið-fleyglaga, dökkgræn ofan, ljósari neðan, gullgul að haustinu, leðurkennd, hárlaus til lítið eitt hærð ofan, hærð á æðastrengjunum á neðra borði. Æðastrengir í 10-14 pörum, upphleyptir á neðra borði. Laufleggir 2-3 sm, dúnhærðir. Blómin eru einkynja (hvert einstakt blóm er annað hvort karlkyns eða kvenkyns en bæði kynin er að finna á sömu plöntunni). Vindfrævun. Karlreklar allt að 12 sm. Þroskaðir kvenreklar 2,5-3,5 sm × 10-12 mm, útstæðir til hálfhangandi, sívalir, rekilhreistur dúnhærð, miðflipinn bogadreginn ofan, lengri en hliðafliparnir. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Himalaja |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, sendinn jarðvegur til meðalþungur, helst vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Trén eru mjög viðkvæm fyrir hunangssvepp. |
| |
|
|
| Harka |
|
Z8 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, http://www.pfaf.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, sumargræðlingar |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í beð, í raðir, í þyrpingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni sem var sáð til 1990, gróðursett í beð 1992, hefur kalið lítillega gegnum árin.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|