Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Eranthis |
| |
|
|
| Nafn |
|
hyemalis |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Salisb. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Vorboði |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sóleyjarætt (Ranunculaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Hnýði. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Mars-apríl. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-15 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Hárlaus, fjölær jurt, allt að 15 sm há.
|
| |
|
|
| Lýsing |
|
Jarðstönglar órglulegir, þegar þeir eru orðnir gamlir, en hnöttóttir meðan þeir eru ungir. Grunnlaufin birtast á eftir blómunum, útlínur kringlóttar, laufin eru handskipt og skiptast aftur, skærgræn , allt að 8 sm í þvermál. Blómin birtast á bognum leggjum sem lengjast og verða bein, 2-3 sm í þvermál, gul, bikarblöð 6, mjó-egglaga, stækka á meðan þeir þroskast. Hunangskirtill 6, pípulaga, þar sem ytri vörin er lengri en sú innri, styttri en fræflarnir. Fræflar um 30. Frævur 6, leggstuttar, fræhýðin 1,5 sm, fræin gulbrún.
ilmandi blómin einstök á stöngulendum, 5-8 flipótt háblöð undir blómunum blöðin handskipt, flipótt |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
S Frakkland til Búlgaríu, hefur numið land víða. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, hnýði sett á 4-5 sm dýpi í ágúst-september. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Sem undirgróður undir tré og runna, í steinhæð, í beðkanta. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Meðalharðgerður-viðkvæmur norðanlands. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|