Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Eryngium |
| |
|
|
| Nafn |
|
bourgatii |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Gouan. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Spánarsveipþyrnir |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sveipjurtaætt (Apiaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Fagurblár/silfurblár. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
40-50 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt 15-45 sm. Fallegar blaðhvirfingar, langir greinóttir blómstönglar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin tvífjaðurskipt með hvítum æðum og rákum, þykkk og stíf og fliparnir enda í mjóum svolítið stingandi þyrnum. Blaðkan allt að 7 sm, nær kringlótt, jaðrar oft bognir innundir sig. Blöð leðurkennd, dökk græn með áberandi silfurlitar æðar. Blaðstilkar 2-4 sinnum lengri en blaðkan, vængjalausir.
Blómin í hvelfdum kollum. Blómkollar allt að 7 í fagurbláum og silfurlitum blómskipunum, egg-kúlulaga, 1,5-2,5 sm breið. Reifablöð 10-15, löng hvítleit, allt að 5 sm breið, band-lensulaga, heilrend eða með 1-3 pör af þyrnitönnum. Smáreifablöð heilrend eða með 3 tennur. Bikartennur um það bil 3 mm. Krónublöð blá. Aldin með fáar himnuagnir.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Pyreneafjöll. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur, djúpur, meðalrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5, H2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Græðlingar að hausti, rótargræðlingar, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í skrautblómabeð, í blómaengi. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Hefur lifað samfellt frá 1990 í B4. Hefur reynst harðgerður bæði norðanlands og sunnan (H.Sig.). Góð til afskurðar og í þurrblómaskreytingar, skipta sjaldan. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Yrki t.d.
'Oxford Blue' með dökk silfurbláa blómkolla
Eryngium bourgatii ssp. heldreichii(Boiss.) P.H. Davis.
Plantan verður allt að 45 sm. Blóm höfuð 3-13, 12-15 mm í þvermáli, reifablöð 7-12, misstór, 2-4 sinnum lengri en blómhöfuðin, heilrend eða lítið eitt þyrnótt, smáreifablöð heilrend. Heimkynni: Líbanon og Miðjarðarhafssvæðið. Blómgast síðsumars.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|