Sigfús Daðason - Vængjasláttur Akureyri
mjög skreytt
reynitrjám.
Sá sem gengi um bæinn
á septemberkvöldi:
dimmur skuggi innfjarðarins
fylgdi honum á aðra hönd hvar sem hann færi,
lifandi, kvikur!
Sálarspegill!
Heilagur lundur
rís í hæðir.
Og gangi maður í lundinn
er hann þar einn með sjálfum sér.
Það gustar um limið
og fuglarnir í björtum trjákrónunum
fælast skóhljóð einmanans
og hviðra með vængjaslætti
yfir höfði hans og úti í myrkrinu.
Og upp fyrir honum rennur þá: hvílík
sú dýrð sem einmananum hlotnast.
|
| Ættkvísl |
|
Gentiana |
| |
|
|
| Nafn |
|
asclepiadea |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Haustvöndur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríuvandarætt (Gentianaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól - hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Blár. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Síðsumar-haust. |
| |
|
|
| Hæð |
|
70-100 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölæringur, allt að 100 sm, stönglar ógreindir, uppréttir eða
uppsveigðir.
|
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf lensulaga til egglaga, odddregin, legglaus með 3-5 taugar, 5-7 x 1,5-3 sm, öll meira eða minna af sömu stærð. Jaðrar ekki fíntenntir. Blóm legglaus eða því næst, 1-3 saman í öxlum efri laufa. Bikarpípan allt að 1,2 sm, oft klofin að hluta, flipar styttri en pípan, jafnstórir. Krónan pípu-trektlaga, 2,5-5 sm, blá (stöku sinnum hvít), oftast með rauðpurpura doppur að innan. Flipar egglaga, yddir, ginleppar stuttir, heilir. Fræflar ekki samvaxnir. Aldinhýði með legg.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
M & S Evrópa, L Asía |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Djúpur, framræstur, meðalrakur, frjór. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að vori sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í beð í góðu skjóli. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Hefur blómgast árlega í garðinum síðustu árin, en fremur seint þó (var lengi í steinhæðinni). |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Nokkuð breytileg tegund í ræktun og nokkur form og yrki ræktuð erlendis svo sem
'Alba' er með hvítt.
'Knightshayes' er lítil planta eða dvergvaxin, krónan hvít í ginið.
'Nymans' er með bogsveigða stöngla, dökkgrænt lauf, blóm með stóra bletti í gininu.
'Phyllis' er kröftug planta, allt að 70 sm há, blómin fölblá.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|