Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Hypericum |
| |
|
|
| Nafn |
|
richeri |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Vill. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Alpagullrunni |
| |
|
|
| Ætt |
|
Gullrunnaætt (Hypericaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gullgulir með rauða slikju. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-50 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt, 10-50 sm há. Stönglar oftast bláleitir, skriðulir og rætast við grunninn og svo uppsveigðir til uppréttir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 10-55 × 5-25 mm, legglaus, egglaga til þríhyrnd-egglaga eða oddbaugótt, sljóydd eil snubbótt, grunnur fleyglaga til hjartalaga og greipfætt, heilrend, ljósari á neðra borði, nokkuð bláleit, fremur þunn og pappírskennd, þétt- til áberandi netæðótt, ekki með svarta og gagnsæja kirtla á efra borði. Blómin 2-4,5 sm í þvermál, stjörnulaga, 1-um 15, í 1-3 liðum, í þéttum hálfsveiplaga blómskipunum. Bikarblöð 10-25 mm, gullgul með rauða slikju, öfuglensulaga, með nögl, með svartar yfirborðs doppur. Fræflar 0,5-6,5 × bikarblöðin, 3 í knippi. Stílar 3,5-7 mm, 1-2 × egglegið, ekki samvaxnir, útstæðir. Olíukirtlar á fræhýðum aflangir eða kringlóttir, með blöðrur, svartir og stundum og stundum appelsínulitir. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Fjöll í S & MS Evrópu |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
léttur, framræstur, magur |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning að vorinu. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í kanta, í hleðslur, í beð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta sem sáð var til 2011 gróðursett í beð 2012, þrífst vel. Harðgerð og ljómandi falleg garðplanta. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|