Úr ljóðinu Barmahlíð eftir Jón Thoroddsen Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
|
Ættkvísl |
|
Sambucus |
|
|
|
Nafn |
|
pubens |
|
|
|
Höfundur |
|
Michx. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Dúnyllir |
|
|
|
Ætt |
|
Geitblaðsætt (Caprifoliaceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Hálfskuggi. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Hvítur - gulur. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júní-júlí. |
|
|
|
Hæð |
|
2-4 m |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Uppréttur, grófgerður, fyrirferðarmikill, dúnhærðir árssprotar með brúnum korkvörtum, hvítur mergur. |
|
|
|
Lýsing |
|
Blómskipan keilumynduð, allt að 7 sm að lengd, blómstilkar dúnhærðir, þefill blóm. Smáblöðin 5-9 reyndar oftast 7, dúnhærð, hvassar reglulegar tennur, egglaga eða lensulaga, 3-7 sm að lengd. Aldin 5 mm skarlatsrautt ber, fræ talin eitruð en eftirsótt af fuglum. |
|
|
|
Heimkynni |
|
N Ameríka. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Meðalrakur, frjór, djúpur. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
5 |
|
|
|
Heimildir |
|
= 1 |
|
|
|
Fjölgun |
|
Sumar- og vetrargræðlingar, sáning. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Í þyrpingar, í blönduð beð, sem stakstæður runni. |
|
|
|
Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein gömul planta undir þessu nafni, kelur lítið. Harðgerð tegund, þurftafrek, ekki vindþolin, kelur stundum allnokkuð. Hentar vel norðan og austan við hús á skugg- og skjólsæla staði. Víða í görðum á Akureyri. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
Nokkur yrki í ræktun erlendis en fá þeirra ef nokkur í ræktun hérlendis svo sem 'Dissecta' sem er með flipóttu laufi, 'Maxima' er með áberandi stórri blómskipan, 'Leucocarpa' er með hvítum berjum og 'Xanthocarpa' með gulleitum berjum (=1). |
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|