Halldór Kiljan Laxness , Bráðum kemur betri tíð.
Bráðum kemur betri tíð með blóm í haga,
sæta langa sumardaga.

Symphytum officinale
Ættkvísl   Symphytum
     
Nafn   officinale
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Valurt
     
Ætt   Munablómaætt (Boraginaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Fjölær jurt.
     
Kjörlendi   Hálfskuggi.
     
Blómlitur   Fölrjómagul, hreinhvít, fagurrauð eða purpurarauð.
     
Blómgunartími   Vor-sumar.
     
Hæð   60-100 sm (-150 sm)
     
Vaxtarhraði  
     
 
Valurt
Vaxtarlag   Uppréttur, greinóttur fjölæringur, allt að 150 m hár, vex upp af þykkum, spólulaga, lárétturm jarðstöngli. Stönglar grófir, með þétt þornhár og stríhár.
     
Lýsing   Neðri lauf stór eða allt að 25 sm, egglaga-lensulaga, langydd og legg. Efri lauf aflöng-lensulaga, legglaus. Vængir hlaupa niður legginn geta náð niður fyrir næsta lið. Margblóma kvíslskúfur, drjúpandi í fyrstu en síðar uppréttur og myndar blómskipun sem líkist punti. Blómleggir 5-10 mm með stutt, útstæð þornhár. Bikar 8-13 mm, tennur lensulaga, ydd, 2-3 x lengri en pípan. Króna 8-20 mm, fölrjómagul, hreinhvít, fagurrauð eða rauðpurpura, silkihærð með breiða, þríhyrnda, aftursveigða krónuflipa. Fræflar með frjóhnappana lengri en frjóþræðina og tengslin ná upp fyrir frjóhnappana. Ginleppar lítið lengri en breið þríhyrnings-lenslaga frjóhnappana. Fræ (hnetur) svartar, sléttar og glansandi.
     
Heimkynni   Víða í Evrópu og tempraða hluta Asíu.
     
Jarðvegur   Djúpur, frjór, rakur-meðalrakur.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   5
     
Heimildir   1,2
     
Fjölgun   Skipting að vori eða hausti, sáning að vori, rótargræðlingar.
     
Notkun/nytjar   Skógarbotn, undir tré og runna.
     
Reynsla   Harðgerð planta sem og hefur reynst vel í Lystigarðinum. Smá blóm, of grófgerð og stór til þess að geta talist skrautplanta.
     
Yrki og undirteg.   'Coccineum' er með rauðum blómum er lægri en aðaltegundin; er betri garðplanta. Sama má segja um 'Variegatum' og 'Bohemicum'.
     
Útbreiðsla  
     
Valurt
Valurt
Valurt
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is