Þuríður Guðmundsdóttir - Rætur Ég geng um skrúðgarða borgar
og blómin horfa á mig
litríkum framandi augum
og ilmur þeirra er alltaf nýr
Í fjarska situr fölblá gleymmérei
á fötum lítils barns
Því blágresi, holtasóley og steinbrjótur
voru blóm bernsku minnar
Og rætur þeirra
verða alltaf mínar
|
| Ættkvísl |
|
Larix |
| |
|
|
| Nafn |
|
laricina |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Du Roi) K. Koch. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Mýralerki |
| |
|
|
| Ætt |
|
Þallarætt (Pinaceae) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
L. americana Michx; L. microcarpa Desf., L. alaskensis W. F. Wight. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi barrtré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. Þrífst ekki í skugga. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Karlblóm gul, kvenblóm græn, rauðleit eða purpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Vor. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-15 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Meðalhratt. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lauffellandi tré, allt að 18-20 m hátt í heimkynnum sínum, ungt er það mjó-keilulaga. Börkur ungra trjáa silfurgrár, á gömlum trjám brúnn og losnar af í þunnum hreistrum. Krónan keilulaga, greinar láréttar, útstæðar smágreinar drúpandi. Ársprotar grannir, hárlausir, döggvaðir, seinna glansandi rauðleitir eða daufbrúnir. Dverggreinar mjög stuttur, svartar. Brum dökkrauð, dálítið kvoðug. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Barrnálar allt að 12-30 saman í knippi, eins og pensill, 20-30 mm langar, ljósgrænar, 0,5 mm breiðar, með greinilegan kjöl á neðra borði og 2 loftaugarendur. Blómin eru einkynja (hvert einstakt blóm er annað hvort karlkyns eða kvenkyns, en bæði kynin er að finna á sömu plöntunni). Vindfrævun. Könglar eru mjög smáir, egglaga, 10-15 mm langir, ungir fjólublá-rauðir, gamlir gulbrúnir og með 15-20 köngulhreistrum, sem eru stundum næstum kringlótt, jaðar hreistranna lítið eitt innsveigður og fín-óreglulega bylgjaðar ofan. Hreisturblöðkur litlar, ná ekki út úr könglinum. Fræ 1,5 mm löng, vængur 5 mm langur. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Norður N Ameríka (Alaska-Kanada). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur (sendinn), meðalfrjór-magur, helst vel framræstur, rakur eða blautur, sýrustig skiptir ekki máli. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
Z2 Ekki viðkvæmt fyrir frosti. |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2,7, http://www.pfaf |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í þyrpingar, í beð.
Tegundin þolir mjög vel kulda þegar hún er í dvala, en hlýindakaflar að vetrinum geta valdi því að trén fari að vaxa á óheppilegum tíma og þeim hættir þá við skemmdum vegna frosta síðla vors og kaldra næðinga.
Gróðursett til timburframleiðslu í Evrópu. Vex venjulega hægt.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til eitt tré sem sáð var til 1988, kelur dálítið flest ár. Nokkur yngri eru í uppeldi svo sem eitt sem sáð var til 1998 og gróðursett var í beð 2004, og eitt sem sáð var til 2003 og annað sem sáð var til 2006, bæði eru enn í sólreit.
Á Vöglum í Fnjóskadal standa nokkur tré sem gróðursett voru 1957. Þau hafa vaxið þar betur en annað lerki. Ljúka vexti snemma.
Mýralerki er stundum ruglað saman við L. × pendula sem er allt öðruvísi í vextinum og með stærri köngla. Þessi tegund hefur lítið skrautgildi nema á köldum, blautum, illa framræstum stöðum þar sem það þolir við. Sag af viðnum er þekkt fyrir að geta valdið exemi hjá sumum. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|