Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Eryngium |
| |
|
|
| Nafn |
|
giganteum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Bieb. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Risasveipþyrnir |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sveipjurtaætt (Apiaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær, skammlíf jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rafblár-fölgrænleitur, silfurgrá reifablöð. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
70-130 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Kröftugur, skammlífur fjölæringur, allt að 1,5 sm hár. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnlauf 7-16 sm, áþekk og á alpaþyrni, hjartalaga til þríhyrnd ögn leðurkennd, óreglulega bogtennt, blaðstilkar allt að 20 sm. Neðri stöngullauf þyrnitennt, egglega, næstum legglaus, grunnur lykur um stöngulinn. Efri stöngullauf 3-skipt, flipar óreglulega-þyrnóttir. Reifablöð 6-10, gráleit, líkjast laufum, 2,5-4 sm, breið, lensulaga, þyrnótt. Blómkollar/körfur 3-9, egglaga til sívalir, allt að 4 sm. Smáreifablöð 3-tennt. Blóm rafblá til fölgræn. Aldin allt að 10 mm.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Kákasus. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, frjór, vel framræstur, meðalrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6, H2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Græðlingar að hausti, rótargræðlingar, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í skrautblómabeð, í fjölæringabeð.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Skammlíf jurt, góð til afskurðar og í þurrblómaskreytingar bestur ef hann fær að standa sem lengst í friði - skipta sjaldan (í G01 og á reitasv.) |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Yrki eru til dæmis:
'Silver Ghost' sem er allt að 60 sm há. Blóm smá, í stórum kollum. Blóm hvít, fræflar bláir, reifablöð gráhvít.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|