Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
Ættkvísl |
|
Saxifraga |
|
|
|
Nafn |
|
granulata |
|
|
|
Höfundur |
|
L. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Kornasteinbrjótur |
|
|
|
Ætt |
|
Steinbrjótsætt (Saxifragaceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Snjóhvítur. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júní. |
|
|
|
Hæð |
|
20-30 sm |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt sem myndar blaðhvirfingar, myndar æxlilauka.
|
|
|
|
Lýsing |
|
Grunnlauf 0,6-2 x 0,8-3 sm, nýrlaga, hjartalaga eða tennt, kirtilhærð að minnsta kosti neðst, ögn kjötkennd. Laufleggur allt að 0,5 sm. Blómstönglar 10-30 sm, oftast stakir, greinóttir og mynda þéttan 4-30 blóma skúf. Krónublöð 7-16 x3-7 mm, öfugegglaga til breiðöfuglensulaga, hvít, sjaldan en þó stundum með rauðum æðum.
|
|
|
|
Heimkynni |
|
Ísland, Evrópa. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Jafnrakur, framræstur, meðalfrjór. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
5 |
|
|
|
Heimildir |
|
1,2 |
|
|
|
Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, undirgróður, í beð. |
|
|
|
Reynsla |
|
Íslensk tegund sem sjaldan er ræktuð í görðum. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
ssp. granulata Grófgerð planta, grunnlauf 1,2 sm breið. Blómskipunin greinótt, stinn, krónublöð 12 mm.
ssp. granitifolia D.A. Webb. Laufin minni, blómstöngull allt að 25 sm. |
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|