Sigfús Daðason - Vængjasláttur
Akureyri
mjög skreytt
reynitrjám.

Sá sem gengi um bæinn
á septemberkvöldi:
dimmur skuggi innfjarðarins
fylgdi honum á aðra hönd hvar sem hann færi,
lifandi, kvikur!
Sálarspegill!

Heilagur lundur
rís í hæðir.
Og gangi maður í lundinn
er hann þar einn með sjálfum sér.

Það gustar um limið
og fuglarnir í björtum trjákrónunum
fælast skóhljóð einmanans
og hviðra með vængjaslætti
yfir höfði hans og úti í myrkrinu.

Og upp fyrir honum rennur þá: hvílík
sú dýrð sem einmananum hlotnast.



Sorbus tianshanica
Ættkvísl   Sorbus
     
Nafn   tianshanica
     
Höfundur   Rupr.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Hirðingjareynir
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Lauffellandi runni - lítið tré.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Hvítur til bleikleitur.
     
Blómgunartími   Júní.
     
Hæð   3 - 5 m
     
Vaxtarhraði  
     
 
Hirðingjareynir
Vaxtarlag   Lauffellandi runni eða lítið tré, allt að 10 m hátt. Ársprotar mjög mikið glansandi, appelsínubrúnir. Brum keilulaga, dúnhærð, allt að 10 mm, með hvít hár, einkum í oddinn og á jöðrum brumhlífarblaðanna.
     
Lýsing   Lauf stakfjöðruð, 13-15 sm með 5-7 pör af smálaufum. Smálauf allt að 30-40(-60) x 8-10 mm, mjólensulaga, langydd, tennt í efri 1/2 til efri 2/3 laufsins, milligræn, glansandi ofan, ekki nöbbótt neðan. Blómskipunin er strjálblóma klasa með álútum blómum. Blómin 15-20 mm breið, drúpandi, hvít eða stöku sinnum bleikleit. Aldin rauð, allt að um 9 x 8,5 mm. Bikarblöð kjötkennd að mestu. Stílar festir með millibili. Frævur 5, hálfundirsætnar, en lausar frá hver annari næstum að grunni, oddarnir mynda útvöxt inni í bikarnum, með hvít hár. Aldin 8 mm, hnöttótt, skarlatsrauð. Fræin rauðbrún, um 5 x 2 mm. Tegund sem fjölgar sér með kynæxlun. (2n=24).
     
Heimkynni   SV Asía, Afghanistan, V Pakistan, Rússland, Kína (Gansu, Qinghai, Xinjiang). Vex í fjalladölum, oft meðfram ám og í skógarjöðrum í 2000-3200 m hæð.
     
Jarðvegur   djúpur, frjór, framræstur
     
Sjúkdómar  
     
Harka   6
     
Heimildir   1, 15, www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200011720
     
Fjölgun   Sáning, sumargræðlingar.
     
Notkun/nytjar   Í þyrpingar, í trjá- og runnabeð, í kanta.
     
Reynsla   LA 901563 í B6-J01, gróðursett 1990 frá Nordisk Genbank 1990, kvæmi sem á að vera mjög norðlægt. Afar falleg tegund og harðger og á skilið meiri útbreiðslu. Hefur aldrei kalið neitt frá byrjun. K=0 yfir 10 ára tímabil. Fer snemma af stað og varð aðeins brúnn í vorhreti 2003 en það virtist ekkert há honum.
     
Yrki og undirteg.   v. tianschanica: Blöðkur smálaufa 5-7 sm, jaðrar oftast hvass-sagtenntir, heilrend aðeins við grunninn. v. integrifoliolata T.T.Yu: Blöðkur smálaufa 2,5-5 sm, heilrendar eða með 2-5 tennur á hvorri hlið.
     
Útbreiðsla   'Red Cascade' er getið í RHS en það yrki er ekki í ræktun í garðinum (með appelsínugul ber).
     
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Hirðingjareynir
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is