Jón Helgason - úr ljóðinu Á Rauðsgili
Hugrökk teygist á háum legg
hvönnin fram yfir gljúfravegg,
dumbrauðu höfði um dægrin ljós
drúpir hin vota engjarós.


Symphytum tuberosum
Ættkvísl   Symphytum
     
Nafn   tuberosum
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Pípuvalurt
     
Ætt   Munablómaætt (Boraginaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Fjölær.
     
Kjörlendi   Hálfskuggi.
     
Blómlitur   Gulhvítur.
     
Blómgunartími   Vorblómstrandi.
     
Hæð   40-60 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Uppréttur fjölæringur, allt að 60 sm hár, vex upp af skriðulum, þykkum, hnúðóttum jarðstöngli. Stönglar ógreindir eða með 1-2 stuttar greinar efst, þakinn aftursveigðum þornhárum.
     
Lýsing   Lauf með þornhærð sem eru þéttust neðst, grunnlauf hverfa við blómgun, eru egg-spaðalaga, legglöng, leggir með vængi. Miðlauf egglensulaga til oddbaugótt, 10-14 x 3-6 sm, leggstutt, áberandi mikið stærri en þau neðstu. Efstu laufin legglaus. Blómskipun með 4-16 blóm, stöku sinnum fleiri. Blómleggir dúnhærðir, drúpandi. Bikar 5-8 mm, tennur band-lensulaga, yddar. Flipar ½-1/10 af lengd bikarsins og um það bil ½ af lengd krónunnar. Krónan 1,3-1,9 sm, gulhvít með breiðbjöllulaga krónutungu og aftursveiða flipa. Fræflar með frjóhnappa 2 x lengd frjóþráðanna. Ginleppar 2 x lengri en fræflarnir, þríhyrndir langyddir. Fræ(hnetur) ögn bognar, hrukkóttar, fínhnúskóttar.
     
Heimkynni   V, M & S Evrópa, NV Tyrkland.
     
Jarðvegur   Frjór, rakur.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   5
     
Heimildir   1,2
     
Fjölgun   Sáning, skipting, rótargræðlingar.
     
Notkun/nytjar   Sem þekja, í breiður, sem undirgróður, í fjölæringabeð.
     
Reynsla   Í uppeldi sem stendur.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is