Jón Helgason - úr ljóðinu Á Rauðsgili Hugrökk teygist á háum legg
hvönnin fram yfir gljúfravegg,
dumbrauðu höfði um dægrin ljós
drúpir hin vota engjarós.
|
Ættkvísl |
|
Symphytum |
|
|
|
Nafn |
|
tuberosum |
|
|
|
Höfundur |
|
L. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Pípuvalurt |
|
|
|
Ætt |
|
Munablómaætt (Boraginaceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
Fjölær. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Hálfskuggi. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Gulhvítur. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Vorblómstrandi. |
|
|
|
Hæð |
|
40-60 sm |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Uppréttur fjölæringur, allt að 60 sm hár, vex upp af skriðulum, þykkum, hnúðóttum jarðstöngli. Stönglar ógreindir eða með 1-2 stuttar greinar efst, þakinn aftursveigðum þornhárum. |
|
|
|
Lýsing |
|
Lauf með þornhærð sem eru þéttust neðst, grunnlauf hverfa við blómgun, eru egg-spaðalaga, legglöng, leggir með vængi. Miðlauf egglensulaga til oddbaugótt, 10-14 x 3-6 sm, leggstutt, áberandi mikið stærri en þau neðstu. Efstu laufin legglaus. Blómskipun með 4-16 blóm, stöku sinnum fleiri. Blómleggir dúnhærðir, drúpandi. Bikar 5-8 mm, tennur band-lensulaga, yddar. Flipar ½-1/10 af lengd bikarsins og um það bil ½ af lengd krónunnar. Krónan 1,3-1,9 sm, gulhvít með breiðbjöllulaga krónutungu og aftursveiða flipa. Fræflar með frjóhnappa 2 x lengd frjóþráðanna. Ginleppar 2 x lengri en fræflarnir, þríhyrndir langyddir. Fræ(hnetur) ögn bognar, hrukkóttar, fínhnúskóttar.
|
|
|
|
Heimkynni |
|
V, M & S Evrópa, NV Tyrkland. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Frjór, rakur. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
5 |
|
|
|
Heimildir |
|
1,2 |
|
|
|
Fjölgun |
|
Sáning, skipting, rótargræðlingar. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Sem þekja, í breiður, sem undirgróður, í fjölæringabeð. |
|
|
|
Reynsla |
|
Í uppeldi sem stendur.
|
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
|
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|