Jón Thoroddsen - Barmahlíð

Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!

Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.

Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?

Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali!


Rosa setipoda
Ættkvísl   Rosa
     
Nafn   setipoda
     
Höfundur   Hemsley & Wilson
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Burstarós
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti   Rosa macrophylla v. crasseaculeata Vilm.
     
Lífsform   Lauffellandi runni.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Bleikur.
     
Blómgunartími   Meðalfrjór, vel framræsur, helst rakur.
     
Hæð   Allt að 300 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Villirós. Uppréttur runni með þétta stilka, einblómstrandi, 300 sm hár, en getur orðið 500 sm í ræktun. Þyrnar fáeinir, beinir, stórir, breiðastir neðst, allt að 8 mm langir. Smáblöð 7-9, oddbaugótt, hárlaus eða kirtilhærð á neðra borði, jaðrar einsagtenntir og djúptenntir. Axlablöð stór, þétt kirtilrandhærð, aðalleggur kirtilhærður og dálítið þyrnóttur.
     
Lýsing   Blómin bleik allt að 5 sm breið, allt að 12 eða fleiri í klasa. Blómin eru með léttan ilm sem minna á epli. Bikarblöð eru með langan odd, laufkenndan og sagtenntan. Krónublöð ögn hærð á ytra borði. Bikar kirtilhærður, blómleggir kirtil-þornhærðir. Nýpur eru fjölmargar, flöskulaga, 2 sm langar, mjög stórar í ræktun eða 6-7 sm langar, (! hefur e.t.v. blandast R. moyesii), appelsínu- til dökkrauðar, þornhærðar. Þær eru í hangandi klösum.
     
Heimkynni   M-Kína.
     
Jarðvegur   Meðalfrjór, vel framræstur, meðalvökvun.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   Z6
     
Heimildir   Krüssmann, G. 1978: Handbuch der Laubgeholze. Band III Berlin - Hamburg, http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm, www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Rosa+setipoda
     
Fjölgun   Sáning, síðsumargræðlingar með hæl, skifting á rótarskotum þegar plantan er í dvala, sveiggræðsla, (tekur 12 mánuði).
     
Notkun/nytjar   Í blönduðu trjá- og runnabeð.
     
Reynsla   Burstarósin er gömul í Lystigarðinum, flutt í annað beð 1992, kelur lítið. Orðin 200 sm há, engin blóm 2009.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is