Jón Thoroddsen - Barmahlíð

Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!

Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.

Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?

Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali!


Rosa woodsii v. fendleri
Ættkvísl   Rosa
     
Nafn   woodsii
     
Höfundur   Lindl.
     
Ssp./var   v. fendleri
     
Höfundur undirteg.   (Crépin) Rydb.
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Valrós
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Lauffellandi.
     
Kjörlendi   Sól (-hálfskuggi).
     
Blómlitur   Lillableikur.
     
Blómgunartími   Júlí-ágúst.
     
Hæð   90-120 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Villirós. Lágvaxinn, einblómstrandi runni, þyrnar grannir, beinir. Axlablöð og leggir kirtilhærðir.
     
Lýsing   Laufin stór, mattgræn, oftast tvísagtennt með 3-9 smálauf. Blóm lillableik og með villirósailm, 4-8 krónublöð. Nýpur fallegar, margar, glansandi, litlar rauðgljáandi í klösum. Blóm og nýpur dálítið minni en á aðaltegundinni.
     
Heimkynni   Vestur N-Ameríka.
     
Jarðvegur   Meðalfrjór, meðalrakur, vel framræstur.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   Z4
     
Heimildir   Krüssmann, G. 1978: Handbuch der Laubgeholze. Band III Berlin - Hamburg, http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm, www.helpmefind.com/rose/pl.php?n=56231, davesgarden.com/guides/pf/go/62281/#b
     
Fjölgun   Sumar-, síðsumar eða vetrargræðlingar, ágræðsla, brumágræðsla.
     
Notkun/nytjar   Í trjá- og runnabeð. Talin mjög frostþolin.
     
Reynsla   Rosa woodsii v. fendleri var sáð í Lystigarðinum 1990, gróðursett í beð 1992, kelur dálítið. Sáð 1994, plantað í beð 2000, kelur talsvert, vex vel, engin blóm 2008 og 2009.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is